لغو تامین خواسته به معنای منتفی شدن تامین و رفع توقیف است .تامین خواسته ، اقدامی است که براساس آن خواهان عین یا معادل خواسته خود را از اموال خوانده جهت ممانعت از فروش یا پنهان کردن اموال خوانده تا زمان ختم دادرسی توقیف می نماید . این توقیف دائمی نیست و تا پایان اجرای موضوع پرونده در اجرای احکام باقی خواهد ماند . اما تامین خواسته و توقیف اموال ناشی از آن ممکن است به دلایلی لغو شود .
موارد لغو تامین خواسته
- لغو تامین به جهت عدم طرح اصل دعوا : به موجب ماده 112 قانون آیین دادرسی مدنی ، در صورتی که درخواست کننده تامین ( تامین خواسته ) تا ده روز از تاریخ صدور قرار تامین نسبت به اصل دعوا درخواست ندهد، دادگاه به درخواست خوانده ، قرار تامین را لغو می نماید .
ماده فوق ناظر به موردی است که خواهان قبل از اقامه اصل دعوا از دادگاه تقاضای صدور قرار تأمین نموده باشد و دادگاه با قبول درخواست وی مبادرت به صدور قرار تامین خواسته از اموال خوانده کرده باشد. با توجه به اینکه قرار تامین صادره به خوانده ابلاغ می شود او اجازه خواهد داشت از دادگاه لغو قرار تامین صادره را تقاضا نماید مشروط بر اینکه متقاضی قرار تامین تا ده روز از تاریخ صدور قرار رد ، دادخواست راجع به اصل دعوا را اقامه نکرده باشد. بدیهی است چنانچه خواهان دعوای اصلی را ظرف ده روز از تاریخ صدور قرار تامین خواسته اقامه نکند و خوانده نیز درخواست لغو قرار تامین را به دادگاه ارائه ندهد دادگاه تکلیفی در لغو قرار تامین صادره نخواهد داشت زیرا مطابق ماده 112 لغو قرار تامین باید مسبوق به درخواست خوانده باشد. در صورتی که خواهان بعد از ده روز از تاریخ صدور قرار تامین دعوای اصلی را اقامه کند و خوانده لغو قرار تامین را تقاضا کند دادگاه قرار تامین را لغو خواهد کرد با این که دعوای اصلی اقامه شده است. چرا که اقامه دعوای خارج از مهلت قانونی مانع از لغو قرار تامین به درخواست خوانده نمی باشد.
- صدور حکم قطعی علیه خواهان : همانطور که گفتیم تامین خواسته به جهت حفظ حقوق خواهان می باشد و با صدور رای علیه خواهان موجبی برای تامین خواسته باقی نیست و تامین مرتفع و لغو می شود .
- استرداد دعوا یا دادخواست توسط خواهان : در صورت استرداد دعوا یا دادخواست اصلی توسط خواهان نیز از موارد و دلایل لغو تامین است زیرا با استرداد دعوا یا استرداد دادخواست موجبات تامین خواسته از بین خواهد رفت .
- صدور قرار ابطال دادخواست یا قرار رد دعوا : صدور قرار ابطال دادخواست و قرار رد دعوا نیز از موارد لغو تامین خواسته است .
- در صورت پرداخت مبلغ محکوم به یا برطرف شدن علتی که باعث تضییع و تفریط مال مورد تامین می شود .
آثار لغو تامین خواسته
با لغو قرار تامین خواسته از هر گونه تامینی که در پرونده صورت گرفته است لغو اثر می شود . اگر اموالی از خوانده توقیف شده باشد با لغو قرار تامین رفع توقیف خواهد شد . در صورتی که شخص ثالثی که مال متعلق به خوانده در نزد او توقیف شده است با لغو قرار ، موظف است مال متعلق به خوانده را اگر مانع دیگری وجود ندارد مسترد کند .
نظریه مشورتی در خصوص لغو قرار تامین کیفری
سؤال:
آیا راهی برای لغو قرارهای تامین کیفری صادره از دادسرا یا دادگاه کیفری تا خاتمه رسیدگی وجود دارد یا خیر؟
نظریه شماره 7009/7 ـ 19/9/1383
پاسخ:
قرارهای تأمین کیفری در دو مورد ملغی الاثر میشود یکی در صورت صدور قرار منع پیگرد یا موقوفی تعقیب یا حکم برائت و مختومه شدن پرونده که در ماده 144 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امر کیفری مصوب سال 1378 آمده است و دیگر با شروع به اجرای حکم میباشد که در تبصره 2 ماده 139 آن قانون ذکر گردیده است در سایر موارد قرار باقی میماند مگر اینکه قاضی آن را تبدیل نماید و چنانچه متهم به دیه که جزای مالی است محکوم شده باشد قبل از شروع به اجراء حکم نمیتوان تأمین را ملغی الاثر دانست و چنانچه مهلت پرداخت تمام نشده باشد بهتر است که تبدیل به تأمینی شود که منتهی به بازداشت محکوم علیه نگردد.
نمونه لایحه درخواست لغو تامین خواسته
ریاست محترم شعبه …… دادگاه عمومی …….
با سلام و درود ، احتراما درخصوص کلاسه پرونده ……. به استحضار می رساند :
نظر به اینکه خواهان محترم در فرجه مقرر و قانونی ( ظرف ده روز ) نسبت به اصل دعوا دادخواست تقدیم ننموده است مستندا به ماده ۱۱۲ قانون آئین دادرسی مدنی لغو قرار تامین خواسته شماره ….. مورد مستدعیست .
