کمیسیون تشخیص سن 

کمیسیون تشخیص سن به موجب قانون (حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها) مسئولیت بررسی درخواست های تغییر سن شناسنامه ای بیش از 5 سال را با سن واقعی متقاضی برعهده دارد. این کمیسیون هر گونه افزایش یا کاهش سن، ادعایی را  تنها در مواردی می پذیرد که متقاضی دلایل کافی و جامعی جهت اثبات ادعای خود ارائه نماید.

اعضای کمیسیون تشخیص سن 

این کمیسیون متشکل از فرماندار یا بخشدار، رییس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب ، مدیر عامل سازمان بهداری استان و رییس شورای اسلامی شهر یا بخش و قاضی منتخب است. ریاست این کمیسیون با قاضی است.

مدارک لازم برای تغییر سن شناسنامه در کمیسیون تشخیص سن 

1. درخواست تغییر سن  در فرم درخواست رسیدگی از کمیسیون تشخیص سن
2. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی
3. اصل و کپی شناسنامه والدین و خواهر و برادر
4. سند ازدواج والدین
5. یک قطعه عکس
6. اصل و تصویر حکم رشد برای اشخاصی که کمتر از 18 سال دارند و شخصا درخواست رسیدگی دارند .
7. اصل و تصویر مدارک مربوط به سرپرستی قیم یا وصی برای اشخاصی که تحت سرپرستی هستند .
8. تصویر فیش واریزی طبق تعرفه سازمان ثبت احوال .

حدود صلاحیت کمیسیون تشخیص سن 

کمیسیون تشخیص سن به موجب قانون (حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها) مسئولیت بررسی درخواست های تغییر سن شناسنامه ای بیش از 5 سال را با سن واقعی متقاضی برعهده دارد. برهمین اساس زمانی که اختلاف سنی واقعی فرد با سن شناسنامه وی کمتر از 5 سال باشد ، از موارد صلاحیت کمیسیون تشخیص سن خارج می شود.

همچنین در صورتی که فرد یک بار اقدام به تغییر سن خود از طریق ثبت احوال یا دادگاه نموده باشد، دیگر نمی تواند اقدام به طرح درخواسن تغییر سن نماید و این مورد نیز از صلاحیت کمیسیون تشخیص سن خارج است ؛ چرا که اصل بر اعتبار اسناد سجلی است و تغییر سن جز در موارد موجه قانونی امکانپذیر نخواهد بود.

لازم به ذکر است، رای کمیسیون تشخیص سن قطعی است و دیگر کمیسیون تجدید نظری در قانون جهت بررسی مجدد تقاضا پیش بینی نشده است و تنها امکان اعتراض به رای صادره از طریق طرح شکایت در دیوان عدالت اداری وجود دارد.

چه اشخاصی حق طرح درخواست در کمیسیون تشخیص سن را دارند؟

تنها اشخاصی می توانند به کمیسیون تغییر سن درخواست رسیدگی نمایند، که دارای 18 سال سن باشند. یا اینکه اگرکمتر از 18 سال تمام داشته باشند، از دادگاه اقدام به اخذ حکم رشد نمایند. علاوه بر این ، پدر یا جد پدری متقاضی نیز با ارائه شناسنامه خود برای اشخاصی که کمتر از 18 سال تمام دارند، می توانند از کمیسیون تشخیص سن درخواست رسیدگی نمایند. قیم و وصی محجور نیز برای افراد تحت سرپرستی خود می تواند درخواست رسیدگی از کمیسیون تشخیص سن را داشته باشند.

نحوه طرح و رسیدگی به تغییر سن در کمیسیون تشخیص سن 

متقاضی می بایست درخواست خود را به همراه دلایل و مستندات به دبیرخانه کمیسیون ارائه نماید. با تعیین و تشکیل جلسه، از فرد درخواست کننده می خواهد که در مهلت تعیین شده در کمیسیون تشخیص سن حاضر شود و اگر فرد در جلسه کمیسیون تشخیص سن حاضر نشود و کمیسیون نتواند طبق مفاد پرونده رای صادر نماید، درخواست خواهان رد خواهد شد.

البته کمیسیون تشخیص سن می تواند فرد را به منظور احراز سن واقعی وی به پزشکی قانونی جهت معاینات پزشکی ارجاع دهد و در صورتی که دلایل متقاضی، از قبیل استشهاد نامه ، برگه ولادت و غیره، مورد قبول واقع شود و پزشک کمیسیون نیز تفاوت سنی متقاضی را تایید کند، شخص می تواند جهت تغییر سن در شناسنامه اقدام نماید.

مرجع اعتراض به رای کمیسیون تشخیص سن 

به موجب بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون هایی مانند کمیسیون های مالیاتی، هیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما، کمیسیون موضوع ماده (100) قانون شهرداری ها و کمیسیون تشخیص سن، منحصراً ازحیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.

نحوه اعتراض به رای کمیسیون تشخیص سن در دیوان عدالت اداری 

چنانچه کمیسیون تشخیص سن نسبت به رد تقاضای متقاضی اقدام نماید، معترض می تواند با مراجعه به دیوان عدالت اداری نسبت به ثبت شکایت جهت نقض رای اقدام کند. شعبه دیوان از حیث نقض قوانین و مقررات، اقدام به رسیدگی شکلی به شکایت می نماید و در صورت نقض تصمیم ، اقدام به ارجاع مجدد پرونده جهت بررسی به کمیسیون هم عرض تغییر سن می نماید.

و این کمیسیون موظف است، با لحاظ رای دیوان عدالت اداری نسبت به صدور رای اقدام نماید. حال اگر کمیسیون تغییر سن مجدد قائل به رد تقاضا باشد، متقاضی می تواند مجدد نسبت به ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری اقدام نماید و دیوان عدالت اداری این بار با ورود درماهیت موضوع نسبت به صدور حکم مبنی بر قبول یا رد افزایش سن با جلب نظر کارشناس اقدام می نماید.

در صورت رد شدن شکایت در شعب بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، متقاضی می تواند نسبت به اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری اقدام نماید. که با عنایت به فنی و تخصصی بودن دعاوی دیوان عدالت اداری، بهره مندی از خدمات وکیل متخصص دیوان عدالت اداری در ابتدای طرح شکایت، نقش بسزایی دراحقاق حقوق متقاضی خواهد داشت.