اعتراض به جریمه های گمرکی

اعتراض به جریمه های گمرکی به عنوان یکی از موارد اعتراض به تخلفات گمرکی ، از سوی صاحب کالا یا نماینده وی، از طریق ثبت اعتراض به صورت الکترونیکی درسامانه جامع امور گمرکی و ارجاع آن توسط رییس گمرک یا شخص ماذون از طرف وی، به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی انجام می شود. که طرح اعتراض به جریمه های تعیین شده توسط گمرک قبل از ترخیص کالا بدون تودیع یا تامین جریمه اعلامی از سوی گمرک و یا با طرح همزمان اعتراض به اصل یا میزان جریمه به همراه تقاضای ترخیص کالا با تودیع یا تامین مبلغ جریمه به صورت وجه نقد یا با ارائه ضمانت نامه بانکی امکان پذیر است.

انواع اعتراض به جریمه های گمرکی | اعتراض به جریمه های تعیین شده توسط گمرک 

اعتراض به جریمه های تعیین شده توسط گمرک در دو حالت زیر انجام می شود.

• اعتراض به اصل جریمه گمرکی
  

دراعتراض به اصل جریمه گمرکی صاحب کالا یا نماینده وی با این استدلال که ارزش مندرج در سیاهه خرید کالا ( فاکتور خرید کالا) برمبنای ارزش واقعی اعلام شده و ارزیابی گمرک نسبت به اعلام ارزش کالا برخلاف واقعیت امر و غیرواقعی است و نتیجتا اعلام جریمه از سوی گمرک برخلاف قانون است.

• اعتراض به میزان جریمه گمرکی

درخصوص اعتراض به میزان جریمه دو حالت وجود دارد، درحالت اول، صاحب کالا تخلف انتسابی به خود را می پذیرد ولی تصمیم گمرک دائر بر میزان جریمه را خلاف قانون می داند . در فرض دوم، چنانچه میزان جریمه گمرکی تغییر ناپذیر باشد و گمرک محل تسلیم اظهار نامه، تقاضای تعدیل از سوی صاحب کالا را نپذیرد، صاحب کالا می تواند تقاضای نماید، پرونده ر جهت بررسی  مجدد و تعدیل جریمه گمرکی به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی ارجاع گردد.

شرایط و نحوه اعتراض به جریمه های گمرکی | نحوه اعتراض به جریمه های تعیین شده توسط گمرک 

• ثبت الکترونیکی شکایت نسبت به جریمه گمرکی در سامانه جامع امور گمرکی

پس از اینکه میزان جریمه یا درصد جریمه توسط رئیس گمرک اجرایی محل با توجه به نوع، تکرار و تعدد تخلفات، سابقه و وضعیت متخلف، حجم ، نوع، ارزش کالا و شرایط مکان و زمان صورت می گیرد. صاحب کالا یا نماینده وی می بایست با طرح شکایت در سامانه جامع امور گمرکی نسبت به ثبت اعتراض و ارجاع آن به رییس گمرک اقدام نمایند. که رییس گمرک یا شخص ماذون از طرف وی مراتب طرح شکایت را به صورت الکترونیکی به کمیسیون های رسیدگی به تخلفات گمرکی ارجاع و پرونده فیزیکی آن تشکیل می گردد.

• تودیع تامین به صورت وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی در صورت ترخیص کالا

چنانچه مودی بنا به هرعلت بنای بر ترخیص کالای خود را داشته باشد، ولی کماکان نسبت به اصل یا میزان جریمه گمرکی معترض باشد، می بایست جهت امکان تامین وصول حقوق و عوارض گمرکی ، نسبت به سپردن تامین به صورت وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی اقدام نماید، که درفرض پذیرش شکایت، گمرک نسبت به استرداد تامین و آزادسازی ضمانت نامه بانکی وی اقدام می نماید.

 که درفرض عدم تمکین از سوی گمرک، مودی، حسب حدود اقدامات گمرک نسبت به تضامین اخذ شده، می تواند نسبت به طرح دعاوی حقوقی مقتضی ، جهت الزام گمرک به آزادسازی تضمین اخذ شده و یا استرداد وجه ضمانت نامه بانکی یا ابطال ضمانت نامه بانکی اقدام نماید.

مرجع رسیدگی به جریمه های گمرکی | دادگاه صالح به رسیدگی به جریمه های تعیین شده توسط گمرک 

رسیدگی به اعتراض صاحب کالا یا نماینده وی نسبت به تخلفات و جرایم گمرکی ابتدائا قابل طرح در واحد ستادی مربوطه گمرک است، در صورت اخذ نتیجه مطلوب، معترض می تواند طبق ماده 144 قانون امور گمرکی، از طریق ارائه درخواست الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی، خطاب به رییس گمرک، درخواست ارجاع پرونده را کمیسیون های رسیدگی به اختلافات گمرکی را بنماید. که این کمیسیون به عنوان یک مرجع شبه قضایی به مانند یک دادگاه اداری عمل می نماید.

اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی پس از قطعیت، مجددا قابلیت طرح اعتراض در شعب دیوان عدالت اداری را دارا می باشد. ولی چنانچه سازمان گمرک از ارجاع اختلاف نسبت به مقررات گمرکی به کمیسیون های بدوی و تجدیدنظر اختلافات گمرکی امتناع نماید، دیوان عدالت اداری مستقیما صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارا خواهد شد. که به ترتیب به تشریفات و نحوه رسیدگی به جریمه های تعیین شده توسط گمرک درهر یک از کمیسیون های بدوی و تجدیدنظر اشاره می نمائیم.

نکته کاربردی:

رسیدگی به اعتراض به جریمه کالای قاچاق گمرکی درصلاحیت کمیسیون های رسیدگی به تخلفات گمرکی نمی باشد و حسب مجازات مقرر قانونی، در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی و دادگاه انقلاب می باشد. برهمین اساس نحوه اعتراض به رای تعزیرات حکومتی و نیز اعتراض به رای قاچاق کالا ی صادره از سوی دادگاه انقلاب، تابع شرایط خاص مقرر قانونی نسبت به هر یک می باشد.

هزینه حق رسیدگی به اعتراض به جریمه گمرکی در کمیسیون بدوی رسیدگی به تخلفات گمرکی 

به موجب تبصره 5 ماده 144 قانون امور گمرکی، مودی یا نماینده وی باید نیم درصد مبلغ مورد اختلاف با گمرک را به عنوان حق رسیدگی به حساب سپرده واریز نماید. که تنها در این صورت پرونده به کمیسیون بدوی ارجاع خواهد شد.

تشریفات و نحوه رسیدگی به جریمه گمرکی در کمیسیون بدوی حل و فصل تخلفات گمرکی | نحوه اعتراض به جریمه تخلفات گمرکی در کمیسیون بدوی رسیدگی به تخلفات گمرکی

به موجب ماده 209 آیین نامه ی اجرایی قانون امور گمرکی، با ارجاع شکایت به کمیسیون بدوی مستقر در گمرک، وقت رسیدگی با توجه به قوانین مربوط به آیین دادرسی مدنی تعیین می گردد و به صاحب کالا یا نماینده قانونی وی ابلاغ می شود. عدم حضور مودی یا نماینده وی بدون عذرموجه مانع رسیدگی در کمیسیون نخواهد بود. محل تشکیل کمیسیون ها در گمرک ایران خواهد بود.

در مقابل صاحب کالا یا نماینده وی موجب ماده 211 آیین نامه اجرایی مذکور و جهت اشرافیت به شرایط پرونده و امکان ارائه دفاعیات تخصصی لازم می تواند با ارائه تقاضای کتبی ازرییس کمیسیون، پرونده خود را قبل از تشکیل جلسه رسیدگی در محل کمیسیون و تحت نظر مسوول مربوط مطالعه و اخذ کتبی نمایند. برداشتن هرگونه تصویر یا رونوشت یا اضافه نمودن مدارک جدید منوط به کسب اجازه از رییس کمیسیون است .

جلسات کمیسیون بدوی رسیدگی به جریمه تخلفات گمرکی با حضور حداقل 5 عضو کمیسیون رسمیت خواهد یافت و مصوبات آنها با رای اکثریت کل اعضا ( حداقل 5 نفر ) معتبر خواهد شد.

به موجب آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، مصوبات کمیسیون های رسیدگی به تخلفات گمرکی نسبت به هر پرونده باید درهمان جلسه روی ورقه چاپی مخصوص منعکس می گردد و به امضای اعضای حاضر در جلسه خواهد رسید، اعم از اینکه تصمیم متخذه، تصمیم نهایی باشد و یا ادامه رسیدگی به جلسه بعدی موکول و یا برای رفع نقص پرونده یا تحصیل نظر کارشناس یا آزمایشگاه قرار مقتضی صادر خواهد شد.

هر گاه در موضوع اعتراض به جریمه تخلفات گمرکی، رای کمیسیون به اکثریت صادر شود، اعضایی که با اکثریت موافق نیستند، می بایست نظر خود را در زیر ورقه رای به عنوان اقلیت قید و امضا می نمایند.

نکته حائز اهمیت اینکه ؛ براساس بند ت ماده 216 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، کمیسیون های رسیدگی به اختلافات گمرکی دارای اختیارات وسیعی جهت کشف واقعیت هستند و می توانند هرگونه تحقیقی که جهت رسیدگی به اعتراض به جریمه تعیین شده توسط گمرک لازم است انجام دهند. از جمله اینکه در مواردی کمیسیون مراجعه به پرونده و سوابق و بازدید کالا را ضروری بداند، یک یا چند نفر از اعضا را برای بازدید و مطالعه پرونده و تهیه گزارش مامور نمایند.

مضافا اینکه، در مواردی که کمیسیون لازم بداند، موضوع تخلفات گمرکی موجود در پرونده و تعیین میزان جریمه تعیین شده توسط گمرک را به کارشناس رسمی دادگستری یا مراجع علمی و رسمی یا اشخاصی که از طرف دستگاه های دولتی معرفی شده اند، ارجاع می نماید و حق الزحمه کارشناسی ( غیردادگستری ) و طرفی که باید آن را پرداخت نماید تعیین می کند، و یا صورتی که صاحب کالا یا نماینده وی اثبات ادعای خود را منوط به اخذ استعلام یا ارسال رونوشت اسناد و مدارک از اشخاص حقوقی بنماید، کمیسیون ضمن ارائه نامه به متقاضی، اشخاصی حقوقی را به موجب ماده 217 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، موظف به ارائه رونوشت اسناد و مدارک مطابق با مقررات قانون آیین دادرسی مدنی می نماید.

نکته مهم اینکه، به موجب ماده 215 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، کمیسیون های بدوی و تجدیدنظر جهت صدور رای موظفند، برای تشخیص کالا متن نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده، یادداشت های توضیحی آن و آرای صادره از سوی شورای همکاری گمرکی درخصوص طبقه بندی کالا و در سایر موارد قوانین و مقررات مربوط را به طور دقیق ملاک عمل قرار داده و در اوراق رای صادره به منابع یاد شده اشاره نمایند. که عدم اشاره به این موارد می تواند به عنوان مستندات جهت نقض رای تمسک نمود.

مهلت اعتراض به رای جریمه گمرکی صادره از کمیسیون بدوی حل و فصل تخلفات گمرکی 

به موجب تبصره 4 ماده 144 قانون امور گمرکی، صاحب کالا مکلف است، ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ مراتب تجدیدنظرخواهی خود را نسبت به اعتراض به اصل جریمه گمرکی و یا اعتراض به میزان جریمه گمرکی را به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی جهت ارجاع پرونده به کمیسیون تجدیدنظر ثبت نماید.

هزینه حق رسیدگی به جریمه تعیین شده توسط گمرکی در کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات گمرکی 

براساس تبصره 1 ماده 146 قانون امور گمرکی، برای طرح مجدد اعتراض در کمیسیون تجدیدنظراختلافات گمرکی، سپردن مبلغ یک درصد مبلغ مورد اختلاف در ارزش کالا، به عنوان حق رسیدگی ضروری است. که با فرض نقض تصمیم گمرک مبالغ سپرده واریزی در مراحل بدوی و تجدیدنظر به مودی باز می گردد.

شرایط و نحوه اعتراض به رای جریمه تخلفات گمرکی در کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات گمرکی| نحوه اعتراض به جریمه تعیین شده توسط گمرک در کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به اختلافات گمرکی

چنانچه علیرغم ارجاع پرونده به کمیسیون بدوی حل و فصل اختلافات گمرکی، صاحب کالا یا نماینده رسمی وی، کماکان قائل به تضییع حقوق خود باشد، می تواند با ثبت درخواست تجدیدنظر به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی و سپردن یک درصد مبلغ جریمه مورد اختلاف با گمرک به عنوان حق رسیدگی نسبت به طرح اعتراض نسبت به جریمه تعیین شده توسط گمرک در کمیسیون تجدیدنظراقدام نماید. درغیراینصورت از ارجاع پرونده به کمیسیون تجدیدنظر خودداری خواهد شد و پرونده درکمیسیون بدوی قطعیت می یابد و صرفا از طریق ارجاع پرونده به دیوان عدالت اداری امکان نقض رای هیات بدوی امکان پذیر خواهد بود.

شرایط و نحوه رسیدگی به جریمه های تخلفات گمرکی در کمیسیون تجدیدنظر حل و فصل اختلافات گمرکی

به موجب تبصره 4 ماده 144 قانون امور گمرکی، رای کمیسیون بدوی رسیدگی به اختلافات گمرکی قطعی ولارم الاجرا می باشد. مگر در مواردی مبلغ مابه التفاوت بین نظر گمرک و مورد قبول مودی و یا ارزش گمرکی کالایی که اختلاف درخصوص شرایط ورود و صدور آن است، بیش از پنجاه میلیون ( 50.000.00 ) ریال باشد، که در این صورت صاحب کالا می تواند ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ رای، تقاضای ارجاع پرونده به کمیسیون تجدیدنظر را بنماید.

مضافا اینکه صاحب کالا، به موجب تبصره 1 ماده 146 قانون امور گمرکی، برای طرح مجدد اعتراض خود نسبت به جریمه تعیین شده توسط گمرک درکمیسیون تجدیدنظر تخلفات گمرکی، می بایست معادل یک درصد ( 1./. ) مبلغ جریمه مورد اختلاف را به عنوان حق رسیدگی به صورت سپرده پرداخت کند. در صورتی که رای صادره عینا در تائید نظریه گمرک باشد، به موجب تبصره 2 ماده 209 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی ، مبلغ مذکور به درآمد قطعی دولت منظورمی گردد، ولی در صورتیکه رای کمیسیون تجدیدنظر حل و فصل اختلافات گمرکی به نفع صاحب کالا شود، مبلغ سپرده به وی مسترد خواهد گردید. آرای صادره به وسیله کمیسیون تجدیدنظر اختلافات گمرکی قطعی و لازم الاجرا می باشد. هرچند قطعی بودن رای مانع طرح درخواست دستورموقت در دیوان عدالت اداری و طرح شکایت درشعب دیوان عدالت اداری نخواهد شد.

نحوه ابلاغ رای اعتراض به جریمه های گمرکی کمیسیون رسیدگی به تخلفات گمرکی 

طبق ماده 217 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، پس از صدور رای از سوی کمیسیون ها، مسئول واحد امور کمیسیونها رای  را برای ملاحظه رییس گمرک ایران ارسال و وی پس از قید عبارت ( ملاحظه شد ) رای را در جهت ابلاغ به مودی از طریق دفتر ستادی مربوطه به کمیسیون اعاده خواهد نمود.

مهلت اعتراض به رای قطعی اعتراض به جریمه های گمرکی کمیسیون های بدوی و تجدیدنظر رسیدگی به اختلافات گمرکی در دیوان عدالت اداری 

مهلت اعتراض برای اشخاص مقیم ایران 3 ماه  و خارج از کشور 6 ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی کمیسیون بدوی یا تجدیدنظر رسیدگی به اختلافات گمرکی است.

نحوه اعتراض به رای قطعی جریمه تخلفات گمرکی در دیوان عدالت اداری | اعتراض به رای جریمه تخلفات گمرکی کمیسیون حل و فصل اختلافات گمرکی در دیوان عدالت اداری  

به موجب تبصره 4 ماده 146 قانون امور گمرکی و بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، امکان رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آرای قطعی صادره از کمیسون های رسیدگی به اختلافات گمرکی، منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها در شعب دیوان عدالت اداری وجود دارد.

با ثبت اعتراض در دیوان عدالت اداری، شعبه بدوی دیوان عدالت اداری با احراز تکمیل بودن پرونده، اقدام به ارسال یک نسخه از دادخواست و ضمایم به طرف دعوا می نماید. خوانده موظف است، ظرف مهلت یک ماه از تاریخ ابلاغ، نسبت به ارائه پاسخ اقدام نماید. با حصول پاسخ، شعبه بدوی دیوان عدالت اداری در وقت نظارت و درصورت لزوم با تکمیل تحقیقات و ارجاع به کارشناسی اقدام به رسیدگی و صدور رای می نماید. رسیدگی در دیوان عدالت اداری غالبا غیرحضوری و بدون تشکیل جلسه رسیدگی است.

با توجه به جایگاه دیوان عدالت اداری، شعب دیوان عدالت اداری ، بدوا اقدام به رسیدگی شکلی می نماید و از ورود در ماهیت پرونده ممنوع می باشند و در فرض نقض شدن رای کمیسیون حل و فصل اختلافات گمرکی ، پرونده به کمیسیون هم عرض صادرکننده رای قطعی ارسال خواهد می گردد و کمیسیون هم عرض گمرکی، موظف است، با توجه به ایرادات اعلامی دیوان عدالت اداری، نسبت به صدور رای مقتضی اقدام نماید.

حال اگر رای کمیسیون هم عرض رسیدگی به اختلافات گمرکی بازهم مورد قبول صاحب کالا نباشد. صاحب کالا می تواند مجددا نسبت به طرح اعترض در شعب دیوان عدالت اداری اقدام نماید، شعب دیوان این بار با ورود در ماهیت موضوع اقدام به صدور حکم ماهوی می نماید.

ولی اگر  نهایتا شعب دیوان عدالت اداری نسبت به رد شکایت شاکی عمل نماید، مودی می تواند نسبت به اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری از طریق تمسک به جهات مقرر در ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری و یا اعمال ماده 79 دیوان عدالت اداری جهت نقض رای صادره از شعب دیوان عدالت اقدام نماید.

که با عنایت به فنی و تخصصی بودن دعاوی گمرکی و دیوان عدالت اداری، بهره مندی از خدمات وکیل گمرکی و دارای سابقه فعالیت تخصصی در دیوان عدالت اداری ، نقش بسزایی در نحوه طرح صحیح دعوا و پیگیری حقوق بازرگانان در شعب دیوان عدالت اداری را خواهد شد.

برهمین اساس، موسسه حقوقی آبان با بهره مندی از تخصص وکلای متبحر گمرکی و نیز دارای سابقه فعالیت قضایی در دیوان عدالت اداری آمادگی کامل خود را جهت ارائه جامع ترین خدمات حقوقی درخصوص کلیه دعاوی گمرکی اعلام می نماید.