یکی از آثار مالی عقد نکاح مهریه یا صداق است و آن مالی است که از طرف شوهر به زن پرداخت میشود و زن به محض وقوع عقد ازدواج مالک آن میشود. بنابراین بر خلاف تصور اشتباه که گمان می کنند زوجه فقط در هنگام طلاق میتوانند مهریه را مطالبه نمایند. زن میتواند بعد از ثبت عقد نکاح هر زمانی که اراده کرد مهریه را مطالبه نماید مگر اینکه مهریه موجل باشد یعنی برای پرداخت آن مهلت معین شده باشد. بنابراین مطالبه مهریه در حین زندگی مشترک امکان پذیر میباشد. در خصوص اینکه چه چیزهایی را میتوان به عنوان مهر تعیین کرد باید گفت به موجب قانون مدنی و منابع فقهی هر چیزی که مالیت داشته باشد یعنی قابل داد و ستد بوده و به موجب قانون قابل تملک باشد مانند وجه رایج کشور و فلزات گرانبها و املاک و مستغلات را میتوان به عنوان مهریه تعیین کرد.
انواع و اقسام مهریه
بر حسب اينكه مهر در در عقد ازدواج تعيين شده باشد يا در عقد ازدواج تعيين نشده باشد و راجع به آن سکوت شده باشد به مهر المسمي و مهر المثل تقسيم ميشود .
1.مهرالمسمي : به مهريه اي گفته ميشود كه در زمان عقد نكاح راجع به آن توافق شده باشد و مقدار و نوع نيز تعيين شده باشد.
2.مهرالمثل: به مهريه اي گفته ميشود كه به موجب توافق زوجين و در عقد نكاح تعيين نشده باشد بلكه بر حسب وضعيت زوجه از لحاظ سن و تحصيلات و خانواده ايشان بر مبناي عرف موجود در زمان و مكان زندگي زوجين تعيين ميشود. در واقع مهر المثل به مهریه متعارف گفته می شود.
به موجب ماده 1091 براي تعيين مهر المثل بايد حال زن از حيث شرافت خانوادگي و ساير صفات و وضعيت او نسبت به امثال و اقران و اقارب و همچنين معمول محل در نظر گرفته شود. به عبارت ساده وقتي مهريه تعيين نشده باشد مهريه اي كه به زن تعلق ميگيرد به مقدار مهريه اي كه در جامعه براي دختران امثال او تعيين ميشود.
نوع ديگر از اقسام مهريه با توجه به قيد و شرطي كه بر مهريه وارد ميشود تقسيم ميشود:
۱. مهريه عندالمطالبه :مهريه دين حال ميباشد يعني بدهي است كه زوج به زوجه داشته و هر زماني كه زوجه مطالبه كند بايد پرداخت شود.
۲. مهریه موجل : مهریه میتواند موجل باشد یعنی برای پرداخت مهر اجلی (مهلت) تعیین کنند.در صورت توافق زوجین میتوانند برای پرداخت مهریه مهلت تعیین کنند .
۳. مهريه عند الاستطاعه: در صورتی که در سند نکاح شرط شود که مهر به صورت عندالاستطاعه است پرداخت مهریه منوط به اثبات ملاءت زوج است یعنی زوجه وقتی میتواند مهریه را مطالبه نماید که اثبات کند زوج توانایی مالی پرداخت مهریه را دارد.با قید عبارت عندالاستطاعه در سند نکاح اصل ملاءت منقلب شده و دادگاه فرض را بر معسربودن زوج میگذارد مگر اینکه خلاف آن از طرف زوجه با معرفی اموال و دارایی های زوج اثبات شود در غیر این صورت صدور حکم جلب مرد و زوجه امکان پذیر نیست.
روشها و مراحل مطالبه مهریه
الف . مطالبه مهریه از طریق محاکم و دادگاههای خانواده
در این روش زوجه با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی منطقه سکونت خود و یا هر دفتر خدمات قضایی دیگری و ارایه مدارک خود اقدام به ثبت دادخواست مطالبه مهریه مینماید.
مدارک مورد نیاز برای ثبت دادخواست مطالبه مهریه
۱.سند ازدواج یا رونوشت سند ازدواج
۲. شناسنامه و کارت ملی
دادخواست مطالبه مهریه
دادخواست مطالبه مهریه باید در بر دارنده خواسته های ذیل باشد :
۱.تقاضای صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه
۲. تقاضای صدور دستور تامین خواسته از اموال زوج
۳.تقاضای صدور حکم اعسار از هزینه دادرسی
-
مراحل رسیدگی در دادگاه
بعد از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی و پرونده به شعبه ای از دادگاه خانواده صالح ارجاع میشود.شعبعه مریوطه در صورت کامل بودن و عدم وجود نقص در دادخواست اقدام به تعیین وقت رسیدگی مینماید و به طرفین دعوی که در اینجا زوجین میباشند وقت رسیدگی ابلاغ میشود.در وقت و روز تعیین شده زوجین و یا وکلای انها باید در جلسه دادکاه حاضر شوند. دادگاه بعد شنیدن اظهارات طرفین و بررسی مدارک ارایه شده ظرف یک هفته اقدام به صدور رای مینماید.این رای قابل اعتراض و تجدید نظر خواهی است و تا وقتی قطعی نشود قابل اجرا نمیباشد.
قطعیت رای
قطعیت آراء و احکام دو حالت دارد :
۱.نسبت به رای اعتراض شده باشد و پرونده در مرجع دادگاه تجدیدنظر مطرح و آن دادگاه اقدام به صدور رای قطعی نماید.آراء و احکام صادره از دادگاه تجدیدنظر قطعی میباشد.
۲.طرفین دعوی در مهلت ۲۰ روز تجدید نظر خواهی به رای صادره اعتراض نکنند. با انقضا مهلت تجدید نظر خواهی رای اصداری قطعیت می یابد.
-
اجرای رای دادگاه در واحد اجرای احکام مدنی
برای اینکه زوجه بتواند مهریه را وصول نماید باید حکم دادگاه را به اجرا بگذارد و تقاضای صدور اجراییه نماید.برای این منظور شرایط و اقداماتی لازم است که در ماده یک و دو از قانون اجرای احکام مدنی به آن اشاره شده است.
- شرایط اجرای احکام و آرا
۱.قطعیت رای دادگاه : به موجب ماده یک قانون اجرای احکام مدنی هیچ حکمی را نمیتوان اجرا کرد مگر اینکه قطعی شده باشد.
۲. ابلاغ رای به محکوم علیه : به موجب ماده ۲ قانون اجرای احکام وقتی میتوان حکمی را به اجرا گذاشت که حکم صادره به محکوم علیه یا نماینده قانونی او ابلاغ شده باشد.
۳.تقاضای صدور اجراییه :حسب تجویر ماده ۲ قانون اجرای مدنی احکام وآرای دادگاه ها که شامل حکم به پرداخت مهریه میشود را در صورتی میتوان اجرا کرد که محکوم له { شخصی که حم دادگاه به نفع او صادر شده} که در پرونده موضوع مهریه زوجه میباشد کتبا از شعبه مربوط تقاضای اجرا رای بنماید.
-
توقیف اموال زوج
بعد از صدور اجراییه و تشکیل پرونده اجرایی در واحد اجرای احکام در صورتی که زوج بعد از مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ اجراءیه نسبت به پرداخت مهریه اقدامی ننماید . زوجه میتواند تقاضای استعلام و سپس توقیف اموال زوج را بنماید که دو حالت خواهد داشت:
۱.زوج اموال و دارایی داشته باشد که در این صورت اموال وی تا حدی که کفایت مهریه را بنماید توقیف و در ادامه روند اجرا به مزایده کذاشته میشود.
۲. زوج اموالی نداشته باشد که در این صورت زوجه میتواند تقاضای حکم جلب و ممنوع الخروجی روج را بنماید.
ب. مطالبه مهریه از طریق دوایر اداره ثبت اسناد رسمی
سند نکاح و ازدواج که در دفتر ازدواج ثبت میشود سند رسمی و لازم الاجرا محسوب می شود. به موجب ماده ۲ آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا می توان بدون مراجعه به دادگاه از طریق واحد اجرا اداره ثبت تقاضای صدور اجراییه نمود.
مراحل وصول مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد
۱.مراجعه به دفتر ازدواج محل ثبت عقد ازدواج و تقاضای صدور اجراییه
۲. ابلاغ اجراییه به زوجه توسط سردفتر دفتر ازدواج
۳. ارجاع درخواست اجراییه به اداره ثبت مربوط و تشکیل پرونده
۴. تقاضای استعلام اموال و دارایی زوج
۵. استعلام دارایی های زوج از بانک مرکزی و اداره ثبت املاک و راهور و نهادهای دیگر در صورت تقاضای روجه
۶. در صورت شناسایی اموال زوج دارایی های او توقیف میشود که مانع نقل و انتقال اموال توسط زوج میشود.
۷. درخواست کارشناس ارزیابی اموال غیر نقد زوج مانند املاک و خودرو و اظهار نظر کارشناس در خصوص ارزش و قیمت روز اموال و دارایی و قطعیت آن
۸. تقاضای مزایده اموال کارشناسی شده و نشر اگهی مزایده در روزنامه کثیرالانتشار و در نهایت انجام مزایده با رعایت مقررات فصل دهم آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا
شیوه جدید مطالبه مهریه به موجب بخشنامه معاونت اجتماعی و پیشگیری
به موجب بخشنامه جدید معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه نحوه رسیدگی به دادخواست مطالبه مهریه تغییراتی داشته است که مختصر به آن اشاره میکنیم:
۱.زوجه باید برای مطالبه مهریه ابتدا به ساکن از طریق دوایر اجرای ثبت همچنانکه پیشتر توضیح دادیم اقدام نماید.
۲. تمامی واحدهای قضایی سراسر کشور موظف هستند از پذیرش دعاوی مطالبه مهریه تا قبل صدور گواهی عدم شناسایی اموال زوج توسط اداره ثبت خودداری بعمل آورند.
۳. در صورتی که مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت ظرف شش ماه منتج به نتیجه نگردید یا ظرف ۲ماه اموالی از زوج شناسایی نگردید زوجه میتواند با گواهی که اداره ثبت صادر میکند نسبت به مطالبه مهریه از طریق دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده اقدام نماید.
70 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
مجازات عدم پرداخت اقساط مهریه چیست؟
صدور حکم جلب و حبس (در صورت عدم پرداخت اقساط، پس از جلب شدن)
مواجه شدن با توقیف اموال، توقیف بخشی از حقوق، توقیف حساب های بانکی، توقیف سهم الارث و…
برای تحقق هر یک از مجازات های مذکور در بالا زن باید اجرائیه حکم مربوط به تقسیط مهریه را اخذ نموده و علی رغم صدور اجرائیه و ابلاغ آن به همسر مرد از پرداخت اقساط مهر خودداری کرده باشد.
در این شرایط زن باید به اجرای احکام مراجعه کرده و در گام اول تقاضای توقیف اموال مرد را بنماید.
در صورتی که مالی برای توقیف وجود نداشته باشد امکان تقاضای صدور حکم جلب نیز میسر است.
سلام وقتتون بخیر من حدودا ۱۶ سال پیش طلاق توافقی گرفتم بجای کل مهریه ام ۵ میلیون گرفتم الان میتونم واسه بقیه مهریه ام اقدام کنم؟
سلام با توجه به بخشش مهریه، طلاق شما از نوع خلع صورت گرفته و امکان رجوع به مهریه برای شما وجود ندارد.
آیا امکان افزایش مهریه، بعد از عقد، وجود داره؟
خیر
سلام
با تشکر ازشما
آپارتمان خودم را بصورت صلح عمری با حق فسخ به پسرم ،منتقل کرده ام.
همسر ایشان ،تقاضای مهریه کرده است.
آیا آپارتمان صلح شده توسط من به ایشان نیز جزو اموال پسرم محسوب شده و همسرش برای وصول مهریه میتواند آنرا ،صاحب شود؟
سلام با توجه به صدور سند به نام پسرتان امکان توقیف آن وجود دارد بنابراین میتوانید نسبت به فسخ صلحنامه اقدام کنید.
مهریه من ۲۰سکه هست
۶بهمن ۱۴۰۲ حکم مهریه صادر شد وشوهرم به دادگاه نیامد واز خود دفاع نکرد حتی به حکم نهایی اعتراض نکرد
من ۱۲خرداد ۱۴۰۳ اجرا گذاشتم
حالا شوهرم وکیل گرفته تقاضای اعسار درمهریه را دارد
با اینکه چند ماه از صدورحکم نهایی گذشته امکان تغییر حکم واعسار مهریه وجود دارد؟؟
ایا امکان داره هیچ سکه ای به عنوان پیش پرداخت بهم تعلق نگیره؟؟
سلام امکان طرح دعوی اعسار در هر زمانی وجود دارد. قطعا مبلغی بعنوان پیش پرداخت تعیین خواهد شد و میزان آن بستگی به ادله و دفاعیات شما دارد.
بنده مهریمو اجرا گذاشتم که در جلسه اول همسرم حضور نداشت و همه سکه ها یه جا اجرا گذاشته بودم
بعد اون همسرم اعسار زد و اعسارش قبول شد
و رای آوند هر ۱۴ ماه یه سکه الان چهار ماه از مهلت رای گذشته من میتونم اجرا بزارم و آیا سکه ای ب من تعلق میگیره و بعد از چهارده ماه یه دونه دیگه بگیرم
اولش چون پیش پرداخت هیچی نزده
واسه همین میگم ابتدا باید سکه رو بگیرم بعد از چهارده ماه سکه بعدی یا خیر باید ۱۴ ماه صبر کنم تا اولین سکه رو بگیرم
سلام از آنجایی که دادگاه پیش پرداختی برای شما تعلق نداده باید از زمان صدور اجراییه ۱۴ ماه مهلت به زوج برای اولین پیش قسط در نظر بگیرید.
سلام وقت بخیر شرایط وچگونگی تقسیط وپرداخت مهریه رولطف می کنید؟
سلام برای دریافت مهریه ابتدا باید از طریق دایره اجرای ثبت برای توقیف دارایی زوج اقدام نمایید. در صورت نداشتن دارایی، میبایست از طریق دادگاه اقدام نمایید که در صورت درخواست اعسار زوج، میزان تقسیط آن به دفاع شما و رد ادعای وی بستگی دارد. مسائلی مثل شغل و میزان درآمد وی در ماه و همچنین جرح شهود وی (اثبات نادرستی گفته های ایشان) میتواند کمک کننده باشد.
قسط بندی مهریه بر اساس چه معیارهایی صورت میگیرد؟
تقسیط مهریه با توجه به شغل مرد، میزان درآمد، گردش مالی حساب و مواردی از این قبیل است و ملاک کل دارایی هاست.
خبرگزاری میزان- تقسیط مهریه با توجه به شغل مرد، میزان درآمد، گردش مالی حساب و مواردی از این قبیل است و ملاک کل دارایی هاست.
ممکن است مرد کارمند باشد، لیکن غیر از اموال منقول، املاک و سهام نیز داشته باشد. قاضی در این مورد مبنی بر تشخیص خود عمل میکنند و حتی شرایط زن و استطاعت مالی وی نیز علاوه بر توانمندی مرد نیز در نظر گرفته شود و با تشخیص دادگاه، میزان اقساط به نحو ماهیانه تعیین میشود.
در مواردی نیز علیرغم ادعای اعسار، چنانچه لیستی از اموال به دادگاه ارائه شود، ادعای اعسار مرد پذیرفته نشده و همزمان محکوم به پرداخت کل خواسته میشود.
پسرم سال ۹۳ فوت شده و من بعنوان مادر و دو نوهام جزو ورثه هستیم. عروسم ویلای پسرم را که سند مالکیت داشته در سال ۹۳ فروخته است. من به خریدار اظهارنامه دادم که باید تخلیه کنی و همزمان به شورای حل اختلاف هم دادخواست تامین دلیل با ارجاع به کارشناس جهت ثبت وضعیت ملک فروخته شده به غیر و ثبت تحویل ملک به خریدار دادم. خریدار کلید ویلا را داده به عروسم تا عنوان کنند که ملک معامله نشده است. هیچگونه مدرکی هم من ندارم که ایندو با هم معامله کرد هاند. اگر عروسم حالا طلب مهریه کند و ویلا را متصرف شود. تکلیف من چیست؟
در صورت فروش ملک موروثی شما میتوانید از ایشان تحت عنوان فروش مال غیر شکایت نمایید اما در صورتی که ایشان ملک موروثی را نفروخته باشند چون مهریه از دیون ممتازه هست امکان این را دارند که از طریق اجرای ثبت مهریه خود را به اجرا گذاشته و پیگیری نمایند که به اندازه میزان مهریه خود از قیمت اموال موروثی برای ایشان محاسبه خواهد شد.
اگرفردکارمندباشد ودارای یک بچه باشد و پیش پرداخت مهریه نداشته باشد وخانم درخواست طلاق بدهد آیا پیش پرداخت واجب است؟ مهریه چطور قسط بندی میشود؟
میزان اقساط باید براساس وضعیت معیشتی محکوم علیه تعیین گردد
اگه مردی چیزی ب اسمش نباشه و شغل ثابتی هم نداشته باشه برای مهریه گرفتن زن میتونه اموال پدر اون مردو توقیف کنه یا اینکه اصلا مهریه رو اگ مرد نداشته باشه میشه از پدرش مطالبه کرد؟؟
سلام خیر مهریه بر ذمه مرد است و نمیتوان از دیگری مطالبه کرد. تنها در صورتی که فرد دیگری پرداخت آن را ضمانت کرده باشد و این موضوع به ثبت رسیده باشد می توان به ضامن رجوع کرد.