گواهی عدم امکان سازش عنوانی است که قانونگذار به موجب ماده 26 قانون حمایت خانواده برای تصمیمات دادگاه خانواده در موضوع طلاق توافقی و طلاق به درخواست مرد وضع نموده است. در این نوع طلاق دادگاه هیچ عمل قضاوتی انجام نمی‌دهد و موظف به قبول درخواست طلاق و صدور گواهی عدم امکان سازش است .
موارد صدور گواهی عدم امکان سازش
مطابق ماده 26 قانون حمایت از خانواده تصمیم دادگاه در خصوص طلاق ، در موارد زیر به صورت گواهی عدم امکان سازش خواهد بود .
-
طلاق توافقی
در طلاق توافقی به جهت اینکه طرفین بر طلاق تراضی و توافق دارند و موضوع اساسا ترافعی نبوده و طرفین بر خواسته خود سازش کرده اند، بر همین مبنا دادگاه وارد رسیدگی ترافعی نمی شود، بلکه صرفا تشریفات قانونی را انجام می دهد. بنابراین رای دادگاه در این خصوص ماهیتا حکم نیست، بلکه تصدیق و تائیدیه عدم سازش زوجین بر مبنای قانون خاص است .
-
طلاق از طرف مرد
در مواردی که طلاق به درخواست زوج و بدون رضایت زن باشد، هم به موجب ماده 26 قانون مزبور دادگاه موظف به صدور گواهی عدم امکان سازش می باشد .
مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش
اعتبار گواهی عدم امکان سازش به مدت سه ماه است اگر طلاق از طرف مرد باشد و این گواهی بنا به درخواست مرد صادر شده باشد، باید ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ آن توسط دادگاه، گواهی را برای جاری شدن صیغه طلاق به دفتر ازدواج و طلاق ببرد. در طلاق توافقی نیز اعتبار گواهی مزبور سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعیت دادنامه است .
ماده 34 قانون حمایت خانواده در خصوص اعتبار گواهی صادره مقرر می دارد : مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای تسلیم به دفتر طلاق، سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعی شدن رای است. چنانچه گواهی مذکور ظرف این مهلت تسلیم نشود یا طرفی که آن را به دفترخانه رسمی طلاق تسلیم کرده است، ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم در دفترخانه حاضر نشود یا مدارک لازم را ارائه نکند، گواهی صادر شده از درجه اعتبار ساقط است.
مراحل دریافت گواهی عدم امکان سازش
1 . چنانچه درخواست گواهی عدم امکان سازش به صورت توافقی باشد:
در این حالت، زوجین می بایست نسبت به ثبت نام در سامانه تصمیم و مراجعه به مراکز مشاوره خانواده و دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق اقدام نمایند و متعاقبا با ضمیمه نمودن گواهی اخذ شده ، اقدام به ثبت دادخواست گواهی عدم امکان سازش نمایند.
2 .چنانچه درخواست گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج باشد:
ابتدا متقاضی گواهی عدم امکان سازش باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و نسبت به ثبت نام در سامانه ثنا اقدام نموده و متعاقبا اقدام به ثبت دادخواست طلاق را ثبت نماید. پس از ارجاع پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده، دادگاه حسب مورد به توافق زن و شوهر یا به درخواست طلاق از طرف مرد رسیدگی و پس از تعیین تکلیف در خصوص کلیه حقوق مالی و غیر مالی زوجین در نهایت گواهی عدم امکان سازش را صادر می نماید.
نمونه گواهی عدم امکان سازش
در خصوص دادخواست آقای ……… و خانم ………… با وکالت ………… مبنی بر صدور گواهی عدم امکان سازش به لحاظ توافق مشارالیها بر طلاق با عنایت به اینکه مساعی دادگاه بر ایجاد سازش فیمابین مثمرثمر واقع نگردید دادگاه با توجه به نظریه مرکز مشاوه خانواده و گواهی عدم انصراف از طلاق و اصرار زوجین بر طلاق داشته اند فلذا بر مبنای توافقات زوجین 1- وکیل زوجه کلیه مهریه مافی القباله زوجه را در قبال طلاق به زوج بذل نمود و زوج نیز متقابلا قبول بذل نمود 2- زوجه نسبت به نفقه معوقه و اجرت المثل و جهیزیه ادعایی ندارد 3- زوجین فاقد فرزند مشترک بوده و زوجه حسب گواهی پزشکی باردار نمی باشد 4- زوجین هیچگونه ادعایی نسبت به یکدیگر نخواهند داشت. علیهذا نظر به کلیه مراتب مذکوره مستندا قانون حمایت از خانواده مواد 25، 26 و 27 و قانون مدنی گواهی عدم امکان سازش زوجین را صادر و اعلام میدارد طرفین می توانند با مراجعه به یکی از محاضر رسمی طلاق و با ارائه این گواهی نسبت به ثبت و اجرای صیغه طلاق خلع اقدام نمایند. اعتبار این گواهی سه ماه می باشد . این رای حضوری بوده ظرف بیست روز قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر مرکز استان تهران می باشد.
نظریه مشورتی 2420/92/7 – 19/12/1392 اعتبار گواهی عدم امکان سازش
استعلام:
نظر به اینکه طبق قانون تعیین مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش مصوب 11/8/1376 در اجرای بند ب قانون مذکور بین قضات اختلاف نظر وجود داشت و نهایتاً اکثریت بر این نظر بودند که چنانچه زوج از مراجعه به دفترخانه استنکاف نماید و زوجه گواهی مذکور را به دفترخانه ارائه نماید صیغه طلاق جاری نمیشود و گواهی صادره کان‌لمیکن تلقی می‌گردد که در این خصوص قبلاً اداره حقوقی نیز بر همین اساس اعلام‌نظر نموده است اکنون با توجه به ماده34 قانون حمایت خانواده اخیر و تبصره ذیل آن و ماده35 همان قانون این اختلاف حادث شده که بعضی از قضات براین نظرند که چنانچه زوجه نیز در طلاق توافقی از طلاق منصرف و در دفترخانه حاضر نشود گواهی صادره از درجه اعتبار ساقط است و بعضی دیگر به استناد ماده35 همین قانون معتقدند که چنانچه زوج به دفترخانه مراجعه نماید و زوجه حاضر نشود سردفتر اخطار مینماید و سپس صیغه طلاق جاری میشود و اما گروه اول معتقدند که ماده 35 قانون در خصوص گواهی عدم امکان سازش در مورد طلاق به درخواست زوج میباشد نه طلاق توافقی ولیکن گروه دوم معتقدند که ماده34 قانون حمایت خانواده اشاره به گواهی عدم امکان سازش نموده و ماده 26 در خصوص تعریف گواهی عدم‌امکان سازش هم در مورد طلاق زوج و هم در مورد طلاق توافقی اشاره دارد لذا خواهشمند است اعلام نظر فرمایند چنانچه درطلاق توافقی زوجه منصرف شود آیا گواهی عدم امکان سازش از درجه اعتبار ساقط است یا زوج می‌تواند باستناد ماده35 قانون حمایت خانواد با ارائه گواهی صادره به دفترخانه اقدام به اجرای صیغه طلاق نماید.
پاسخ:
در خصوص چگونگی اعمال ماده 35 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در فرض عدم حضور زوجه در دفترخانه، موارد زیر قابل ذکر است. اولاً- با توجه به اطلاق ماده 35 قانون فوق‌الذکر، مقررات این ماده قانونی شامل گواهی عدم امکان سازش با هر نوع منشائی میباشد، خواه ناشی از طلاق توافقی بوده، خواه ناشی از درخواست طلاق از ناحیه زوج باشد. به علاوه توافق در طلاق نمی‌تواند معنایی جز این داشته باشد که زوجین اعلام داشته‌اند هر دو متقاضی طلاق می‌باشند و دادگاه با رعایت کلیه مقررات مربوط، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌کند. ثانیاً- وفق نص ماده 35 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در صورتیکه زوجه ظرف یک هفته در دفترخانه حاضر نشود، سردفتر به زوجین اخطار می‌کند برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه 9 حاضر شوند، در صورت عدم حضور زوجه، صیغه طلاق جاری و پس از ثبت بوسیله دفترخانه، مراتب به اطلاع زوجه می‌رسد. ثالثاً- در مورد چگونگی پرداخت حق و حقوق زوجه با وصف امتناع وی از حضور در دفتر رسمی طلاق، با عنایت به ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391، از آنجائیکه دادگاه ضمن رأی خود در مورد طلاق زوجین ]که شامل حکم و گواهی عدم امکان سازش، هر دو می‌گردد [ ، مکلف است تکلیف کلیه حق و حقوق زوجه را نیز مشخص نماید بنابراین ثبت طلاق در فرض موردنظر (عدم حضور زوجه در دفترخانه) منوط به سپردن کلیه حق و حقوق زوجه وفق رأی دادگاه، توسط زوج به حساب سپرده امانی است که مطابق مقررات، از سوی دفترخانه اعلام می‌گردد و در صورت صدور حکم تقسیط یا اعسار زوج، مطابق آن اقدام میشود.
