داوری در اتاق تعاون

داوری اتاق تعاون که از جمله موارد داوری اجباری در حقوق ایران محسوب می شود، مطابق بند ۱۴ ماده ۵۷ قانون اصلاح موادی از قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، اصلاحی مصوب 1393/02/17 ، از وظایف اتاق تعاون ایران می باشد . بند 14 ماده 57 قانون مزبور مقرر داشته است : داوری در امور حرفه‌ای بین اشخاص حقوقی بخش تعاونی با یکدیگر و یا با سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و نیز بین هر شخص حقوقی بخش تعاونی با اعضایش از طریق مرکز داوری اتاق ” . 

 بنابراین در صورت حدوث اختلاف بین شرکتهای تعاونی و اعضا ی آن  ، به نظر می‌رسد اگر در اساسنامه شرکت تعاونی ، شرط داوری پیش‌بینی شده باشد ، اختلاف بر همان اساس از طریق داوری حل و فصل می‌شود. در غیر این صورت ، حل اختلاف از طریق مراجع قضایی صالح انجام خواهد شد . یعنی اگر در اساسنامه شرط داوری درج نشده باشد، با توجه به اصلاحات مورخ ۱۳۹۳/۲/۱۷ در ماده ۵۷ قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران با توجه به آنکه قانون نسبت به آینده اثر دارد، لذا شرکت‌های تعاونی که پس از تاریخ مذکور تشکیل شده باشند، ملزم به رعایت شرط داوری مذکور در اصلاحات فوق‌الذکر هستند .در اساسنامه بسیاری از شرکت‌های تعاونی که معمولاً متحدالشکل نیز هستند، حل اختلاف فیمابین اعضا و مدیران یا شرکت را از طریق داوری پیش‌بینی نموده‌اند.

درخواست داوری در اتاق تعاون

  به موجب ماده 26 آیین نامه نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران ، رسیدگی در مرکز داوری مستلزم تقدیم درخواست به دبیرخانه مرکز داوری می باشد. مسئول دبیرخانه مرکز باید پس از وصول درخواست، فوراً آنرا ثبت و رسیدی مشتمل بر ، نام خواهان، خوانده، تاریخ تسلیم با ذکر شماره ثبت به درخواست کننده تقدیم نماید و در برگ درخواست، تاریخ تسلیم را قید نماید .  البته ثبت درخواست از طریق سامانه داوری اتاق تعاون نیز ممکن است . تبصره 2 همین ماده مقرر داشته است ثبت درخواست رسیدگی در سامانه داوری و دریافت پیامک ثبت بمنزله تسلیم دادخواست می باشد .

شرایط درخواست داوری در اتاق تعاون 

شرایط درخواست داوری در اتاق تعاون در ماده 27   یین نامه نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران آمده است . یه موجب همین ماده درخواست داوری باید حاوی و شامل موارد زیر باشد : 

1. درخواست داوری باید به زبان فارسی در روی برگه های چاپی مخصوص مرکز داوری نوشته شود .
2. نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل خواهان، اقامتگاه، تلفن ثابت و همراه، نشانی پستی و الکترونیکی و هرگونه اسناد مثبت سمت خواهان (در صورتی که درخواست توسط وکیل تنظیم می شود مشخصات وکیل یا نماینده نیز باید درج شود.)
   
3. نام و نام خانوادگی، اقامتگاه و عنوان خوانده 
4. تعیین و ارزش آن بر اساس ارزش روز محاسبه می گردد مگر اینکه خواسته غیرمالی باشد. 
5. آنچه که خواهان از مرکز داوری درخواست دارد و توضیح درباره ماهیت معامله یا قرارداد یا وقایعی که موجب بروز اختلاف شده و بیان منشاء ادعا و دلیل آن بانضمام اسناد و مدارک و اطلاع مطلعین و غیره که اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را به طور صحیح معین کند
6. قبول پذیرش داور یا داورانی که مرکز از بین فهرست اسامی داوران تخصصی برای آن پرونده تعیین خواهد نمود. 
7. امضاء خواهان و در صورت عجز از امضاء، اثر انگشت 

نحوه رسیدگی داور در داوری اتاق تعاون 

رسیدگی داور به اختلافات موضوع شرکتهای تعاونی با صلاحدید داور می تواند حضوری و با تشکیل جلسه و یا غیر حضور و فقط با تبدل لایحه انجام شود . به موجب ماده 63 آیین نامه نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران  ، لزوم تشخیص تشکیل جلسه برای ارائه مدارک و ادله و استماع توضیحات بر عهده داور یا سرداور است. داور میتواند دستور تشکیل جلسه استماع را با ذکر محل، تاریخ و ساعت تشکیل جلسه، صادر و از طریق دبیرخانه مرکز داوری اتاق تعاون به طرفین ابلاغ کند. فاصله ابلاغ و تاریخ تشکیل جلسه باید حداقل هفت  روز باشد. داور معمولا برای تسهیل رسیدگی موضوعات یا سوالاتی که باید در جلسه استماع پاسخ داده شود، تعیین و برای طرفین ارسال کند .مراحل رسیدگی داور به موجب آیین نامه فوق و مقررات آیین دادرسی مدنی در بخش داوری انجام خواهد شد .

جلسات استماع و رسیدگی داوری غیر علنی است، مگر آنکه طرفین به طور کتبی برخلاف آن توافق کنند. به هر حال داور یا داوران بایستی برای حفظ اسرار تجاری و اطلاعات پرونده، اقدامات لازم بعمل آورد . چنانچه داور معاینه محل و تحقیقات محلی برای بازرسی کالا و بازرسی سایر اموال و یا بررسی مدارک و مستندات طرفین را ضروری بداند، باید موعد و محل آن را تعیین و از طریق دبیرخانه مرکز داوری، به طرفین و سایر اشخاصی که باید حضور یابند، ابلاغ کند .

هرگونه تبادل لوایح پس از تسلیم پرونده به داور یا داوران، زیر نظر او انجام می شود چنانچه داور با توجه به موضوع پرونده تشخیص دهد که نیازی به تبادل لوایح و بررسی بیشتر از آنچه که تا آن مرحله انجام شده نیست، می تواند صرفا بر اساس لوایح و اسناد و دلایل موجود در پرونده رسیدگی نموده و رای صادر کند، ولی در صورتی که یکی از طرفین حسب مورد در درخواست داوری یا لایحه دفاعیه تقاضای تشکیل جلسه کند، برگزاری جلسه مجدد با تشخیص داور بلامانع است . در صورتی که خواهان بدون عذر موجه، لوایح و مدارک و ادله خود را ظرف مهلت مقرر تسلیم نکند و داور با اخذ توضیح از خوانده نیز نتواند رأی بدهد، حسب مورد قرار ابطال درخواست داوری یا رأی به ابطال دعوی را صادر خواهد کرد.  در صورتی که خوانده از دادن لایحه دفاعیه امتناع نماید، همچنین در صورتی که خواهان از دادن لایحه جوابیه به دعوی تقابل خوانده خودداری کند، مانع از رسیدگی نخواهد بود و داور بر اساس مدارک موجود در پرونده رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد .

جلسات رسیدگی و استماع با حضور طرفین یا وکال و نمایندگان رسمی آنان تشکیل می شود. هریک از طرفین می تواند برای خود حداکثر دو وکیل از بین وکالی دادگستری یا نماینده رسمی با حدود اختیارات تصریح شده در دفتر اسناد رسمی برای خود انتخاب و کتبا معرفی نماید. مراکز داوری اجازه پذیرش نماینده حقوقی از جانب اشخاص حقوقی غیر دولتی را دارند .عدم حضور هر یک از طرفین مانع برگزاری جلسات نخواهد بود .در نهایت داور صورتجلسه ای از مذاکرات جلسه رسیدگی تهیه و به امضای حاضرین خواهد رساند. طرفین می توانند از صورت مجلس تنظیمی درخواست رونوشت کنند .

داور یا داوران پس از احراز اینکه طرفین از فرصت کافی برای ارائه مطالب و دفاع برخوردار شده اند و با رعایت مقررات آئین دادرسی ختم رسیدگی را اعلام می نماید. پس از اعلام ختم رسیدگی، هیچ الیحه یا دلیل و مدرک جدیدی قابل طرح و ارائه نخواهد بود و سپس مبادرت به صدور رأی می نماید

صلاحیت داور اتاق تعاون 

هر چند ارجاع اختلافات و دعاوی به مرکز داوری، به منزله پذیرش اختیار داور خواهد بود ولی این امر مانع از حق ایراد طرفین به صلاحیت داور داوری نخواهد بود .ایراد به صلاحیت داور باید تا پایان رسیدگی و قبل از صدور رأی اعلام گردد.. در صورتی که ایراد به صلاحیت داور و یا ایراد به اعتبار موافقتنامه داوری، ((داور)) باید به عنوان یک امر مقدماتی و قبل از ورود به ماهیت دعوی، نسبت به آن اتخاذ تصمیم کند . داور می تواند در مورد حدود صلاحیت خود و همچنین درباره وجود و یا اعتبار موافقتنامه داوری، نفیاً و یا اثباتاً اتخاذ تصمیم نماید. بود. باید توجه داشت که به موجب تبصره ماده 52 آیین نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران ، شرط داوری که به صورت جزئی از یک قرارداد باشد، به عنوان موافقتنامه مستقل تلقی می شود و تصمیم داور در خصوص ابطال و ملغی الاثر بودن اصل قرارداد، تاثیری در شرط داوری ندارد و فی نفسه به منزله بطلان یا عدم اعتبار شرط داوری مندرج در قرارداد نخواهد بود .

مدت داوری در داوری اتاق تعاون 

به موجب  ماده 35 آیین نحوه تشکیل و فعالیت مرکز داوری اتاق تعاون ایران در مواردی که طرفین مدت معینی را برای رسیدگی تعیین نکنند مدت زمان داوری سه ماه و ابتدای آن از روزی است که موضوع برای انجام داوری به داور یا داوران ابلاغ می شود این مدت با توافق طرفین قابل تمدید است. در صورتی که اوضاع و احوال اقتضا کند، داور یا داوران می توانند با اخذ رضایت از طرفین مهلتها و مواعد پیش بینی شده در این آئین نامه را تمدید کند .