بیمه کارگر توسط کارفرما و ضمانت اجرای آن 

بیمه کارگر توسط کارفرما یکی از مهم ترین وظایف محوله بر عهده کارفرما در قوانین کار و تامین اجتماعی است. درصورتی که کارفرما علیرغم به کارگیری کارگر به این تعهد قانونی عمل ننماید ، مشمول ضمانت اجراهای قانونی از جمله پرداخت جریمه در نظر گرفته شده است.

مقصود از الزام به پرداخت حق بیمه کارگر توسط کارفرما چیست؟

ماده 148 قانون کار و 36 قانون تامین اجتماعی کارفرمایان را موظف نموده که به محض اشتغال به کار کارگر او را بیمه نمایند و 30 درصد حق بیمه تامین اجتماعی را که 23 درصد آن بر عهده کارفرما بوده و 7 درصد آن از حقوق کارگر کسر می شود را ماهانه به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز نمایند.

مستندات قانونی تکلیف قانونی کارفرما به بیمه نمودن کارگر

بموجب ماده 148 قانون کار و ماده 183 قانون تامین اجتماعی کارفرمایان موظف به بیمه نمودن کارگران وفق مقررات قانون تامین اجتماعی شده است. که عبارتند از:

1.ماده 148 قانون کار:

بموجب ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند براساس مقررات قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام‌ نمایند.

2.ماده 36 قانون تامین اجتماعی:

کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده (کارگر) به سازمان می باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا، سهم بیمه شده (کارگر) را کسر کند و سهم خود را به آن افزوده و به سازمان تأدیه کند. در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه شده خودداری کند، شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود. تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا پرداخت نکردن آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه شده نخواهد بود.

3.ماده 183 قانون تامین اجتماعی:

ماده 183 قانون تامین اجتماعی در جهت ایجاد ضمانت اجرا نسبت به ایفای تعهد از سوی کارفرما تصریح می نماید .((کارفرمایانی که بر خلاف مفاد ماده 148 این قانون از بیمه نمودن کارگران خود خوداری نمایند، علاوه بر تادیه کلیه حقوق متعلق به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوط محکوم خواهند شد. ))

ضمانت اجرای عدم پرداخت حق بیمه کارگر توسط کارفرما ( آیا بیمه نکردن کارگر جریمه دارد؟ ) 

در صورتی که کارفرما به تعهد قانونی خود نسبت به پرداخت حق بیمه کارگر عمل ننماید، علاوه بر اینکه شخصا مسئول پرداخت حق بیمه کارگرخواهد بود، به پرداخت جریمه نقدی معادل 2 تا 10 برابرحق بیمه نیزمحکوم خواهد شد. که با پرداخت این مبلغ کارگر می تواند از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره مند شود ولی باید دانست بموجب ماده 36 قانون تامین اجتماعی ، عدم ایفای تعهد کارفرما مانع محروم شدن کارگر از حمایتهای بیمه تامین اجتماعی و رافع مسئولیت سازمان تامین اجتماعی نسبت به کارگر نمی شود.

همچنین ، بموجب تبصره 2 ماده 1 قانون (دریافت جرایم نقدی از کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر، نسبت به ارسال صورت مزد و حقوق بیمه شدگان و حق بیمه مربوط اقدام نمی نمایند)، در خصوص رد نکردن حق بیمه و حق بیمه بیکاری کارگر در برخی ماه های خاص، مقرر می دارد:

“کارفرمایانی که در موعد مقرر در این قانون، تمام یا قسمتی از حق بیمه و بیمه بیکاری مربوط به هر ماه را پرداخت ننمایند، علاوه بر تادیه‌ اصل حق بیمه و بیمه بیکاری، ملزم به پرداخت جریمه نقدی مقطوع به این ترتیب خواهند بود:

الف – تا مبلغ 300000 ریال بدهی ماهانه، معادل 7 درصد تمام یا کسر بدهی پرداخت نشده همان ماه.

ب – از مبلغ 300000 ریال تا مبلغ 1200000 ریال بدهی ماهانه معادل، 12 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه.

ج – از مبلغ 1200000 ریال تا مبلغ 2500000 ریال بدهی ماهانه، معادل 17 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه. ‌

د – از مبلغ 2500000 ریال به بالا بدهی ماهانه، معادل 22 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه.”

بر اساس دو ماده فوق، چنانچه کارفرما، از بیمه نمودن کارگر خود، امتناع و استنکاف نماید یا از رد کردن حق بیمه کارگر کارگاه خود، در برخی ماه ها، خودداری کند، باید، جریمه ای معادل دو تا ده برابر حق بیمه ای که موظف به پرداخت آن بوده یا بسته به مبلغ بدهی ماهانه، معادل 7 ، 12، 17، 22 درصد تمام یا کسر بدهی پرداخت نشده همان ماه را به سازمان تامین اجتماعی، بپردازد.

نحوه طرح شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه کارگر 

کارگرابتدائا می بایست نسبت به ثبت نام درسامانه جامع اداره کار اقدام نماید و از طریق سامانه مذکور نسبت به طرح شکایت نسبت به حقوق ادعایی از قبیل عدم پرداخت حق بیمه و یا مطالبه سنوات و مزایای پایان کار خود اقدام نماید.

پرونده ابتدائا به هیات تشخیص اداره کارارجاع می شود. با ارجاع به یکی از شعبات هیات تشخیص ، این شعبه نسبت به تشکیل پرونده و تعیین زمان دادرسی و ابلاغ به طرفین جهت حضوراقدام می نماید.هیات تشخیص با تشکیل جلسه رسیدگی و پس از استماع اظهارات و دفاعیات طرفین، نسبت به صدوررای اقدام می نماید، رای صادره ظرف 15 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی درهیات نظارت اداره کار می باشد. حکم صادره از سوی هیات نظارت اداره کار قطعی و لازم الاجرا می باشد.

 رای صادره نیز با توجه به صلاحیت دیوان عدالت اداری قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است. مضافا اینکه رای بدوی شعب دیوان نیز قابل تجدید نظرخواهی در دیوان عدالت  اداری می باشند.

مهلت شکایت کارگر از کارفرما برای پرداخت حق بیمه 

مهلت طرح شکایت کارگربابت عدم پرداخت حق بیمه کارگر مقید به مهلت خاصی نیست. مضافا اخراج کارگر نیز تا زمان تائید نافی دریافت حق بیمه نمی باشد.

نحوه محاسبه پرداخت حق بیمه کارگران چگونه است؟

بموجب قوانین کار و تامین اجتماعی، کارفرمایان موظف به بیمه نمودن کارگر و تعهد بر پرداخت معادل 30 درصد از حقوق کارگران تحت عنوان حق بیمه را دارند. ازمجموع این مبلغ 23 درصد سهم کارفرما و 7 درصد سهم کارگر می باشد و نحوه محاسبه این حق بیمه دارای دو فرض است.

الف. کارگری که حق بیمه وی پرداخت نشده است ، ولی همچنان درآن کارگاه مشغول به کاراست، دراین حالت، حقوق فعلی کارگر ملاک محاسبه حق بیمه قرار خواهد گرفت و نحوه محاسبه به این صورت است.

%30 * مدت زمان عدم واریز حق بیمه * مبلغ دستمزد فعلی کارگر

ب.کارگری که حق بیمه وی پرداخت نشده است ، ولی سابقا در کارگاه مربوطه اشتغال داشته است،این صورت دستمزد همان سال اشتغال کارگر ملاک محاسبه حق بیمه می باشد.

%30* مدت زمان عدم واریز حق بیمه وسط کارفرما * دستمزد سال اشتغال به کار

جریمه یک سال بیمه نکردن کارگر

میزان جریمه عدم پرداخت حق بیمه کارگر از سوی کارفرما ، بسته به نرخ حق بیمه معوقه در آن سال و حقوق کارگر متفاوت است.

مبلغ جریمه حق بیمه پرداخت نشده کارفرما به چه کسی پرداخت می شود؟

جریمه عدم پرداخت حق بیمه به کارگر تعلق نمی گیرد، بلکه جریمه عدم پرداخت حق بیمه ، متعلق به سازمان تامین اجتماعی می باشد.

مرجع صالح به رسیدگی به دعوای الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه کارگر

مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما موظف به رسیدگی به دعوای الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه کارگر می باشند. ابتدائا هیات تشخیص اداره کار و متعاقبا رای صادره ظرف مهلت 15 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی درهیات نظارت اداره کار می باشد.

رای صادره نیز با توجه به حدود صلاحیت و وظایف دیوان عدالت اداری قابل اعتراض در شعب بدوی دیوان عدالت اداری است. مضافا اینکه رای بدوی شعب دیوان نیز قابل تجدید نظرخواهی دردیوان عدالت  اداری می باشد.