اعتراض به توقیف مستثنیات دین و رفع بازداشت مستثنیات دین از دعاوی شایع در مراجع ثبتی و قضایی است. توضیح اینکه قاعده اصلی این است که تمامی اموال بدهکار اعم از منقول و غیرمنقول بنا به درخواست طلبکار قابل توقیف و متعاقبا انجام مزایده می باشند، مگراینکه اموال معرفی شده بنا به اعتراض بدهکار و احراز آن از سوی مقام رسیدگی کننده از مصادیق مستثنیات دین تشخیص داده شود، که در این صورت تمام یا بخش مستثنیات دین مال توقیف شده متعلق به بدهکار خواهد بود. نحوه اعتراض در اداره اجرای ثبت و مراجع قضایی متفاوت است. که به تفکیک به بیان هریک می پردازیم.
نحوه اعتراض به توقیف مستثنیات دین در اداره ثبت
شکایت از عملیات اجرایی و رفع بازداشت مستثنیات دین نیازی به ثبت در فرم مخصوصی نداشته و شاکی اعتراض خود را بر روی اوراق عادی نوشته و بهمراه مستندات و دلایل خود به ثبت محل تسلیم می نماید.
بموجب ماده 169 قانون اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا رئیس ثبت محل مکلف است فورا رسیدگی نماید. ولی ضابط و ملاکی برای فوریت درقانون نیامده است.
پس از آنکه رئیس ثبت محل به موضوع شکایت شاکی رسیدگی کرد، مکلف است نظریه خود را بطور کتبی اعلام نماید. نظریه مذکور از طریق صدور اخطاریه به اشخاص ذی نفع ( متعهد و متعهدله) ابلاغ می شود تا چنانچه اعتراضی دارند ظرف مهلت 10 روز از تاریخ ابلاغ اعتراض خود را جهت ارجاع پرونده به هیات نظارت، تسلیم ثبت محل نمایند.
نکته کاربردی:
محکوم علیه در صورت عدم موفقیت در مراجع مذکور می تواند با طرح دعوای ابطال عملیات اجرایی ثبتی در دادگاه نسبت به رفع بازداشت مستثنیات دین و در صورت انتقال مال به محکوم له یا شخص ثالث طرح دعوای ابطال سند انتقال اجرایی ثبتی در دادگاه نیز ضرورت خواهد یافت.
مهلت اعتراض به مستثنیات دین در اداره اجرای ثبت
نظر رئیس ثبت محل از سوی متعهد یا متعهدله ظرف مهلت 10 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در هیات نظارت می باشد.
نحوه اعتراض به توقیف مستثنیات دین در دادگاه
مرجع صالح جهت تشخیص مستثنیات دین بودن اموال در مراجع دادگستری، قاضی اجرای احکام مدنی و دادگاه حقوقی بدوی است. توضیح اینکه قاضی اجرای احکام مدنی تابع نظردادگاه بدوی صادرکننده قرار تامین خواسته و اجراییه می باشد. محکوم علیه می تواند جهت رفع بازداشت مستثنیات دین در قالب یک لایحه مراتب اعتراض خود را به همراه دلایل استنادی جهت رسیدگی ارائه نمایند.
آیا امکان اجرای رای از مستثنیات دین وجود دارد؟
با توجه به اینکه مقررات بخش مستثنیات دین از قواعد آمره است ، واحد اجرای احکام و دادگاه موظف به رعایت قواعد آن هستند. مگر آنکه محکوم علیه از این امتیازصرف نظرنماید.
اداره حقوقی قوه قضاییه نیزطی نظریه شماره۱۷۵۵/۹۲/۷ ـ ۱۰/۹/۱۳۹۲ اعلام نظرنموده است.
سوال:۱ـ آیا بررسی اینکه مال از جمله مستثنیات دین می باشد یا خیر، تکلیف مرجع قضایی است و یا اینکه تا قبل از
ایراد از سوی محکوم علیه اجرای احکام تکلیفی به بررسی ندارد؟
۲ـ چنانچه پس از اجرای حکم و انتقال سند به برنده مزایده، محکوم علیه غایب و غیرمطلع مراجعه کند، حق اعتراض به فرایند اجرای احکام را دارد یا خیر؟ چنانچه احراز شود که مال از جمله مستثنیات است، اجرای احکام و یا قاضی چه تصمیمی باید بگیرد؟
مستثنیات دین به شرح بندهای الف تا واو ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی احصاء گردیده است. با توجه به اطلاق ماده ۵۲۳ همان قانون، اجرای رأی از مستثنیات دین اموال محکوم علیه ممنوع است، چه آنکه محکوم علیه مراتب مستثنیات دین بودن مال مذکور را اعلام کرده باشد، چه نکرده باشد. تشخیص مستثنیات دین و اعمال مقررات مربوطه به عهده قاضی رسیدگی کننده است و منوط به تقاضای محکومٌ علیه نیست. شایان ذکر است، چنانچه متعاقباً نیز قاضی متوجه توقیف اشتباهی مستثنیات دین شده باشد، باید از آن رفع توقیف کند.
مرجع صالح جهت رسیدگی به اعتراض به توقیف مستثنیات دین در اداره ثبت
مرجع رسیدگی به شکایات ازعملیات اجرایی از جمله اعتراض به توقیف مستثنیات دین، رئیس ثبت محل است.
برهمین اساس چنانچه در جریان عملیات اجرائی، تخلف یا اشتباه یا اقداماتی صورت گیرد که مورد اعتراض هریک از طرفین پرونده اجرایی ( اعم ازمتعهد و متعهدله ) و یا اشخاص ثالث باشد، برابرماده 169 آئین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا شخص معترض می تواند شکایت خود را با ذکردلیل و ارائه مدرک به رئیس ثبت محل تسلیم کند.
در مواردی که اوراق اجرایی بموجب ماده 30 آئین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا به لحاظ وقوع اموال در حوزه دیگری به حوزه مذکور جهت توقیف و انجام عملیات اجرایی مزایده واگذار می شود، هر گونه اعتراض به رئیس ثبت محل نیابت گیرنده می بایست داده شود و نامبرده مکلف است نسبت به اعتراض به توقیف مستثنیات دین تصمیم گیری نماید.
دادگاه صالح به رسیدگی در اختلاف طرفین در مورد مستثنیات دین
مرجع صالح جهت تشخیص مستثنیات دین بودن اموال در مراجع دادگستری، قاضی اجرای احکام مدنی و دادگاه حقوقی بدوی صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارند. توضیح اینکه قاضی اجرای احکام مدنی تابع نظردادگاه بدوی صادرکننده اجراییه می باشد. محکوم له و محکوم علیه می توانند در قالب یک لایحه مراتب اعتراض خود را به همراه دلایل استنادی جهت رسیدگی ارائه نمایند.
24 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
سلام بنده شکایت از عملیات اجرایی ثبت رو به دادگاه کردم ولی دادگاه عدم صلاحیت صادر کرده و الان تنها امیدم تجدید نظر دیوان عدالت اداری هست
با سلام
با توجه به سوال شما ، در حال حاضر نیز در مرجع فاقد صلاحیت طرح دعوا نموده اید. لذا در جهت ارائه توضیحات دقیق تر با موسسه حقوقی آبان تماس حاصل فرمایید
به عنوان خواهان بابت چک برگشتی از بدهکار در مرحله تامین خواسته در شورای حل اختلاف خودروی نیسان وانت را سیستمی سپس فیزیکی توقیف کردم خوانده در ارایه لایحهای اعلام کرد که تنها وسیله امرار معاشش همین خودرو است قاضی دستور تحقیقات صادر نمود و در تحقیقات کلانتری فقط یک نفر امضا کردکه ان هم شورای اسلامی روستا بود. در نتیجه رفع توقیف صادر شد با توجه به موارد ذیل:
۱- در هنگام توقیف فیزیکی در صورتجلسه کلانتری شخصی که خود کارگر خوانده در کارگاه بلوک زنی بود اعلام کرد من راننده ماشین هستم امضا و اثر انگشت زد.
۲-با توجه به اینکه کارگاه مورد نظر متعلق به پدر خوانده بوده و پدرشان حدود ۱۰ سال است کلیه امور را به فرزند خود واگذار نموده و هیچگونه فعالیتی ندارد از تامین اجتماعی استعلام گرفتیم (البته به دستور قضایی) خوانده در کارگاه ۱۸ سال سابقه بیمه کارگری داشت یعنی ماشین شغل دوم محسوب میشود.
۳-با توجه به موضوع ۲ استشهادیه تهیه نمودم مبنی بر این که مسولیت کارکاه بعهده خوانده بوده و پدرشان هیچگونه فعالیتی ندارد و ۴ کسبه همشغل خوانده گواه بر این مدعا شدند با امضا و مهر.
با عنایت به جمیع جهات عرض شده قاضی با توقیف مجدد موافقت نمینماید لطفا راهنمایی فرمایید که ایا به دلیل عدم توجه قاضی به مستندات پرونده میتوان شکایت علیه قاضی مطرح نمود؟ یا راه کار درست برای رسیدن به حق با توجه به قطعی شدن رای چیست؟
شما استعلام سایر اموال و یا داراییهای احتمالی محکوم علیه را بگیرید درصورتی که اموالی یافت نشد تقاضای اجرای ماده سه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی را بنمایید و حکم جلب بگیرید .
از منزل پدری یک دانگ به نامم هست. چه اقدامی انجام بدهم که این یک دانگ در مطالبه مهریه همسرم توقیف نشود؟
ضمنا در حال حاضر مادرم در این منزل سکونت دارند.
اگر به نام مادرتان انتقال دهید امکان توقیف ندارد.
باید قبل از اقدام زوجه انتقال دهید تا مشکلی پیش نیاد
با سلام
بابت ارث از منزل پدری،مادرم برای سهم هر یک از وراث سند گرفته و بابت مهریه توقیف شده منزل.میخواستم ببینم مستثنیات و دین است امیدی به رفع توقیف هست؟
ممنون میشم زود پاسخگو باشید
با سلام
سهم الارث جز مستثنیات دین محسوب نمی شود
خیلی ممنونم که پاسخگو هستین🙏🙏
متوجه اینکه سهم الارث جز مستسنیات دین محسوب نمیشود چیه؟
یعنی من نمیتونم اقدامی انجام بدن و زوجه توقیف میکنن و میگیرن؟
میشه خواهش کنم یه راهنمایی کنین🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
با سلام
متاسفانه علی رغم دیدگاه متفاوت در این خصوص ، ادارات اجرای ثبت با تفسیر شخصی نسبت به توقیف قدرالسهم شخص از پلاک اقدام می نمایند. هر چند مبنای قانونی در این خصوص وجود ندارد. با توجه به ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، در خصوص مستثنیات بودن ملک ، مشاع یا غیر مشاع بودن آن با فرض وجود شرایط قانونی بلامانع است.
آیا سهام زوج جز مستثنیات دین می باشد؟
با توجه به اینکه این مال قابلیت توقیف را دارد بنابراین از دایره مستثنیات دین خارج است
سلام زنم از طریق اجرای ثبت سه دانگ از خونم رو از طریق ارزیابی و مزایده گرفته. خونه دو طبقه هست ولی یک سند داره و کلا چهار خواب. با توجه به اینکه من ۸نفر تحت تکفل دارم آیا این خانه دو طبقه در شان و نیازم نبوده؟ الان می تونم و مستثنیات دین حساب نمی شه؟ اعتراض کنم برمی گرده؟ می تونم از اجرای ثبت شکایت کنم؟
با سلام
با توجه به شرایط اعلامی شما امکان خروج یکی از طبقات از شمول مستثنیات دین وجود دارد . با این حال بررسی دقیق موصوع و پیگیری مستمر ، امکان قبول مستثنیات بودن ملک اعلامی را تقویت می نماید .در صورت تمایل ، جهت اخذ مساوره تخصصی با دفتر موسسه حقوقی آبان تماس حاصل فرمایید.
باسلام من کارمند بانک هستم ۳دانگ از منزل شخصی ام را وکالت بلاعزل بنام همسرم زده ام در حال حاضر سند ۶ دانگ در رهن بانک است و مهریه هم ماهیانه از حقوقم کسر میشود ایشان ملک را توقیف کرده آیا میتوانم رفع بازداشت کنم باتوجه به اینکه ملک دیگری ندارم و مستثنیات دین محسوب میشود؟ چگونه باید اقدام کنم؟ اگر ایشان بدهی بانک را لپردازد میتواند سند را آزاد کند و بابت مهریه کل ملک را تصاحب کند؟ باتوجه به اینکه بنده هیچ اموال دیگری ندارم
با سلام
ارائه راهکار مستلزم مطالعه مستندات پرونده می باشد . چرا که رویه های متفاوتی در ادارات اجرای ثبت نسبت به موضوع جنابعالی حاکم است . در صورت تمایل با موسسه حقوقی آبان تماس حاصل فرمایید .
با سلام
من با شخصی بنا به واریز وجهی که به حساب همسرم انجام داده بود رهن منزل که به نام همسرم بود رو توقیف کرده
ما پس از اعتراض به توقیف رهن بنا به مستثنیات دین انجام دادیم رای شعبه به این بوده که رهن منزل به عهده شوهر بوده و مقدار کمی از رهن را جزو مستثنیات دین قبول کرده!! آیا چنین چیزی در قانون هست که رهن منزل الزاما باید توسط شوهر انجام بگیرد!؟
آیا راهی برای اعتراض به رای وجود داره؟!
ممنون از پاسخگویی شما
با سلام
با توجه به مقرراتی که در خصوص مستثنیات دین وضع شده است ، رای صادر در این خصوص ، با توجه به توضیحات شما، صحیح است.
چنانچه مالك داراي ملكي در حد مستثنيات دين باشد و از روي اضطرار آنرا به اجاره داده و در منزل يكي از اقوام خود بيتوته نمايد آيا ملك مذكور از شمول مستثنيات دين خارج ميشود؟
نظريه شماره570/7 ـ 3/2/1390
نظريه اداره كل حقوقي قوه قضائيه
مطابق بند الف ماده 524 قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امورمدني مسكن مورد نياز محكومٌ عليه و افراد تحت تكفل او با رعايت شؤون عرفي از مستثنيات دين محسوب ميشود و ملاك، تشخيص نياز محكومٌ عليه و افراد تحت تكفل اوست و صرف عدم تصرفات فيزيكي محكومٌعليه يا به اجاره واگذار كردن مسكن مذكور موجب خروج آن از شمول مستثنيات دين نميشود. تشخيص مصداق با مقام قضائي رسيدگيكننده است
آیا واحد مسکونی در حال ساخت جز مستثنیات دین است؟
با توجه به نظریه مشورتی شماره 7/98/642 مورخ 1399/01/17 مطابق بند «الف» ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 1394، منزل مسکونی در شأن محکومعلیه در حالت اعسار جزء مستثنیات دین است و منظور از منزل مسکونی، محلی است که برای محکومعلیه و افراد تحت تکفل قابلیت سکونت داشته باشد؛ بنابراین ساختمان در حال ساخت که تکمیل نشده، منزل مسکونی تلقی نمیشود تا جزء مستثنیات دین باشد.
خانم من 3 ماهه ترک منزل کرده و دادخواست تامین خواسته داده و از حقوق بنده یک چارم هر ماه کسر می شود هنوز هم جلسه دادگاه برگزار نگردیده است آیا منزل مسکونی من که یک باب آپارتمان می باشد می تواند جهت مهریه همسرم مصادره شود؟ در صورتی که قولنامه بنگاهی فروخته شده باشد آیا برای دادگاه قابل قبول است؟ آیا برای مهریه باید پیش پرداخت کرد؟ اگر توان نداشته باشم زندان میفتم؟
توقیف منزل مسکونی در مرحله تامین خواسته و یا همان توقیف اموال بلا مانع است ولی مرد می تواند به توقبف اعتراض و به عنوان مستثنیات دین درخواست رفع آن را از دادگاه بخواهد ولی اگر در مرحله اجرای حکم باشد معمولا منزل مسکونی توقیف نمی شود ولی با این حال رویه مختلفی در مورد توقیف ملک بین قضات وجود دارد به هر صورت اگر منزل توقیف شود می تواند به توقیف آن اعتراض نمود که تشخیص اینکه مستثنیات هست یا نه بر عهده دادگاه می باشد