کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها

کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مرجع تجدیدنظرخواهی نسبت به اعتراضات مربوط به پذیرش درخواست تغییر کاربری اراضی کشاورزی از سوی کمیسیون تبصره 1 ماده 1 قانون حفظ کاربری است.کمیسیون موظف است، ظرف حداکثر 2 ماه از تاریخ ارجاع پرونده، نسبت به موضوع اعلام نظر نموده و تصمیم صادره را ابلاغ نماید. به هر حال رای کمیسیون موضوع تبصره 7 قانون مذکور نیز از این جهت که کمیسیونی اداری و دولتی است، وفق ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها قابل شکایت در دیوان عدالت اداری می باشد.

اعضای کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها

به موجب تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها اعضای کمیسیون متشکل از وزیر جهاد کشاورزی یا نماینده تام الاختیار وی و عضویت معاونان ذیربط وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و سازمان حفاظت محیط زیست می باشد. لکن نماینده دستگاه اجرایی ذیربط می تواند حسب مورد و بدون حق رای در جلسات مذکور شرکت نماید.

شرایط  و نحوه اعتراض به رای کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها 

1. ضمیمه نمودن اسناد و مدارک مثبت مالکیت ذی نفع
2. ضمیمه نمودن رای کمیسیون تبصره 1 ماده 1 قانون حفظ کاربری و کمیسیون تبصره موضوع 7 قانون حفظ کاربری 
3. ضمیمه نمودن گواهی ابلاغ رای صادره به مالک یا قائم مقام وی
4. ضمیمه نمودن اسناد و مکاتبات لازم جهت اثبات امکان تغییر کاربری  
5. ثبت دادخواست به طرفیت سازمان جهاد کشاورزی و کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به جهت شخصیت حقوقی مستقل آنها 
6. اخذ تامین دلیل از دادگاه صلح جهت احراز وضعیت محلی ملک و اراضی و املاک مجاور 

مهلت اعتراض به رای تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها

بر اساس تبصره 2 ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری ، مدت زمان اعتراض به رای کمیسیون تبصره یک ماده یک، برای اشخاص مقیم ایران سه ماه و برای اشخاص مقیم خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی مطابق با قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی است. 

لازم به توضیح است، در مواردی که ابلاغ به صورت واقعی نیست و مهلت اعتراض منقضی شده است و ذی نفع ادعای عدم اطلاع از رای دارد، شعبه دیوان در ابتداء به موضوع ابلاغ رسیدگی می نماید. در صورت پذیرش عذر موجه، نسبت به قبول دادخواست و ورود در شکایت اقدام می نماید. 

نحوه رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها در دیوان عدالت اداری  

به موجب تبصره 2 ماده 3 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1402/02/10، رسیدگی به اعتراض به نظریه کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به صورت تک مرحله ای است و دادخواست مطروحه مستقیما به یکی از شعبات تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ارجاع  خواهد شد و رای صادره قطعی است.

نحوه رسیدگی در شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به صورت غیرحضوری است و بدون تشکیل جلسه دادرسی و براساس دادخواست و تبادل لوایح اصحاب صورت می گیرد. که با احراز تکمیل بودن دادخواست و طرح شکایت در فرجه مقرر قانونی، یک نسخه از دادخواست به صورت سیستمی را برای سازمان جهاد کشاورزی و دبیرخانه کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها ارسال خواهد شد. که غالبا اداره حقوقی جهاد کشاورزی نسبت به ورود در دفاع اقدام می نماید.  

با ارسال نسخه دادخواست، خواندگان پرونده موظف اند، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ دادخواست، نسبت به ارائه پاسخ کتبی اقدام نماید. که با وصول لایحه جوابیه و در وقت نظارت؛ شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری نسبت به صدور رای اقدام خواهد نمود.

نکته حائز اهمیت اینکه، به موجب بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، رسیدگی شعب دیوان، نسبت به آرای کمیسیون تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ  کاربری صرفا از جهت بررسی رعایت قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها می باشد. به عبارت دیگر رسیدگی به صورت شکلی است و شعبه دیوان از ورود در ماهیت پرونده و صدور حکم ماهیتی ممنوع می باشد. که با احراز نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها، رای صادره نقض و کمیسیون هم عرض تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری، موظف به رسیدگی مجدد با رعایت جهات اعلامی در رای دیوان عدالت اداری می باشد. 

اما چنانچه کمیسیون هم عرض، پس از رسیدگی کماکان قائل به صحت رای سابق باشد و یا رای صادره بنا به هر جهت مطلوب خواهان نباشد، نامبرده می تواند مجددا نسبت به طرح مجدد اعتراض به رای صادره در دیوان عدالت اداری اقدام نماید. لکن شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که غالبا همان شعبه سابق است، برخلاف رسیدگی سابق خود، این بار مجوز ورود در ماهیت پرونده را خواهد داشت و می تواند با ارجاع امر به کارشناسی، نسبت به صدور حکم ماهوی اقدام نماید. که این حکم می تواند در تایید یا نقض نظریه کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری باشد. رای صادره قطعی است. 

نحوه اعاده دادرسی از رد اعتراض نسبت به رای تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها در دیوان عدالت اداری

اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری به دو صورت انجام می شود:

•  اعاده دادرسی به موجب ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری  

با طرح اعتراض به رای تبصره 7 الحاقی به ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها ، چنانچه شعبه تجدیدنظر دیوان نسبت به تایید رای کمیسیون اقدام نماید. تنها روش اعتراض به رای شعبه دیوان، اعاده دادرسی از طریق طرح درخواست اعمال ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری است.

در این فرض، محکوم علیه می تواند نسبت به ثبت دادخواست از طریق مراجعه حضوری به دبیرخانه اعمال ماده 79 دیوان در تهران یا ارسال دادخواست از طریق نمایندگی های دیوان در مراکز استان و یا ارسال از طریق دفتر خدمات قضایی اقدام نماید. که پرونده مطروحه ابتدائا بنا به تشخیص ریاست دیوان عدالت اداری به قضات منتخب ایشان ارجاع می شود. که هویت آنها ناشناخته است. و چنانچه قضات منتخب با تایید ریاست دیوان عدالت اداری، قائل به خلاف شرع یا قانونی بودن رای صادره باشند، یکبار پرونده با ذکر دلیل جهت رسیدگی ماهوی به شعبه هم عرض صادرکننده رای قطعی ارسال خواهد شد. شعبه مذکور مکلف است، خارج از نوبت به پرونده رسیدگی و رای مقتضی صادر کند. رای صادر شده قطعی است.

روش دیگر اینکه، درخواست اعمال ماده 79 به ریاست قوه قضاییه تقدیم و نامبرده نسبت به پذیرش درخواست اعاده دادرسی موافقت نماید. در این حالت پرونده مجددا به ریاست دیوان عدالت اداری ارجاع خواهد شد و با صدور دستور نامبرده، پرونده به شعبه هم عرض یا مرجع بالاتر در دیوان عدالت اداری ارجاع خواهد گردید.

چنانچه رای قطعی از شعبه بدوی دیوان عدالت اداری صادر شده باشد، در این صورت پرونده برای صدور رای به شعبه تجدید نظر ارجاع خواهد شد.

• اعاده دادرسی به موجب ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری 

به موجب ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری، این نوع اعتراض صرفا نسبت به احکام قطعی صادره از شعبات دیوان و نه قرارهای صادره می باشد و صرفا با اثبات یکی از جهات ششگانه مصرحه در ماده 98 قابل انجام است. 

که با ثبت دادخواست، پرونده به شعبه صادرکننده رای قطعی ارجاع می شود. شعبه ابتدائا نسبت به تطابق جهت اعاده دادرسی با یکی از مصادیق ششگانه مصرحه در ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری اقدام می نماید. با پذیرش اولیه، نسبت به صدور قرار قبول اعاده دادرسی و متعاقبا با ورود در ماهیت موضوع، نسبت به صدور حکم اقدام می کند. نکته حائز اهمیت اینکه، علیرغم پذیرش اولیه اعاده دادرسی، شعبه کماکان مختار به تایید رای سابق یا نقض آن است.