اعتراض به حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی

اعتراض به حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی ناشی از اختلاف در میزان حق بیمه و جرایم محاسباتی سازمان تامین اجتماعی نسبت به عملکرد کارفرما می باشد. که بنا به عللی از قبیل اختلاف در لیست بیمه شدگان ، صورت مزد های ارسالی و عدم پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما و یا درصدهای ملاک های محاسباتی سازمان تامین اجتماعی می باشد. در صورتی که این اختلافات به صورت سازش حل و فصل نشود و کارفرما کماکان بر اعتراض خود پابرجا باشد، می تواند نسبت به طرح اعتراض در هیات های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی و دیوان عدالت اداری نسبت به احقاق حقوق خود اقدام نماید.

انواع اعتراض به حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی

در قوانین و مقررات سازمان تامین اجتماعی موارد اعتراض به حق بیمه سازمان تامین اجتماعی شامل موارد زیر می گردد.

1. اعتراض به حق بیمه یا مزد
2. اعتراض به میزان حق بیمه مقطوع
3. اعتراض به نحوه محاسبه تعداد کارگران
4. اعتراض به نحوه محاسبه درصدهای مورد استفاده سازمان تامین اجتماعی
5. اعتراض نسبت به نحوه محاسبه درصدهای جرائم حق بیمه

مهلت اعتراض به حق بیمه و جرایم سازمان تامین اجتماعی

براساس ماده 42 قانون تامین اجتماعی کارفرما می تواند ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی نسبت به ثبت اعتراض، جهت ارجاع پرونده به هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی اقدام نماید.

نحوه اعتراض به حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی

• ثبت مراتب اعتراض ظرف یک ماه در دبیرخانه سازمان یا در سامانه سازمان تامین اجتماعی

بموجب ماده 42 قانون تامین اجتماعی ،کارفرما می بایست ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی نسبت به ثبت اعتراض اقدام نماید.

البته به منظور تسریع در ثبت شکایت، امکان ثبت اعتراض در سامانه سازمان تامین اجتماعی و عدم ضرورت مراجعه حضوری نیز وجود دارد، در غیراینصورت با انقضای مدت اعتراض، تشخیص سازمان قطعی و قابل وصول است.

لازم به ذکر است، مراتب اعتراض کارفرما می بایست در فرم های مخصوصی که از طرف سازمان تامین اجتماعی تهیه و در اختیار کارفرمایان قرار داده می شود، صورت پذیرد و با اخذ رسید کتبی به دبیرخانه شعب سازمان تامین اجتماعی جهت ثبت در سیستم قرار گیرد.

امکان اعلام اعتراض از طریق پست سفارشی وجود دارد.لیکن تاریخ اعتراض، همان تاریخ قبض پستی در نظر گرفته خواهد شد.

• ارسال پرونده به هیات تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی، با ثبت اعتراض موظف است، ظرف یک ماه نسبت به ارسال پرونده جهت رسیدگی در هیات تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی اقدام نماید.

• تعیین تاریخ رسیدگی و ابلاغ به کارفرما جهت حضور در هیات تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

• تشکیل جلسه رسیدگی و تنظیم صورتجلسه و بررسی دفاعیات کارفرما 

• صدور رای و ابلاغ رای به سازمان تامین اجتماعی و کارفرما

• امکان تجدیدنظر خواهی از سوی محکوم علیه ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی یا قانونی در هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی 

مهلت و نحوه اعتراض در هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

کارفرما می تواند ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی یا قانونی می تواند نسبت به ثبت تجدیدنظرخواهی در هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی اقدام نماید.

مرجع رسیدگی به اختلاف کارفرما و سازمان تامین اجتماعی 

• هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی مرجع بدوی رسیدگی کننده به اختلافات حق بیمه و جرایم اعلامی سازمان تامین اجتماعی است. که با ارسال پرونده به این هیات و تشکیل جلسه رسیدگی و استماع اظهارات و دفاعیات کارفرما نسبت به صدور رای اقدام می نماید.

لازم به ذکراست، رای هیات بدوی تشخیص مطالبات تا سقف مبلغ 15.000.000 تومان قطعی است. اما نسبت به مبالغ بالاتر امکان تجدیدنظر خواهی در فرجه مقرر قانونی در هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی وجود دارد. هیات‌های بدوی با حضور چهار عضو و یک دبیر هیات برگزار می‌شود..

• هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات به عنوان مرجع تجدیدنظر خواهی نسبت به رای هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی نسبت به حق بیمه و جرایم بالاتر از 15.000.000 تومان صلاحیت رسیدگی دارد. با صدور رای هریک از محکوم علیهم  می تواند نسبت به ثبت اعتراض در این هیات اقدام نماید. این هیات نسبت به رسیدگی شکلی و ماهیتی به پرونده اقدام می نماید.

• دیوان عدالت اداری 

کارفرما می تواند ظرف 3 ماه از تاریخ قطعیت رای هیات بدوی یا تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی نسبت به ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری اقدام نماید.

رسیدگی در دیوان عدالت اداری دو مرحله ای است و رای شعبه بدوی دیوان عدالت اداری صادره ظرف مهلت 20 روز یا دو ماه حسب مورد در شعب تجدیدنظر قابل تجدیدنظر خواهی در دیوان عدالت اداری است.

مضافا اینکه رای قطعی صادره نیز با رعایت مقررات، قابل اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری می باشد.

دلایل اعتراض به حق بیمه و جرایم اعلامی سازمان تامین اجتماعی

دلایل استنادی بنا به شرایط هر پرونده متفاوت است، اما به صورت کلی می توان به دلایلی همچون لیست حق بیمه های ارسالی، اسناد مالی واریزی ، بخشنامه ها و دستورالعمل های صادره ، استشهادیه و ارجاع به کارشناسی استناد نمود.

اعضای هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

• نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که ریاست هیات را بر عهده دارد.
• نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران یا نماینده صنف مربوطه بنا به معرفی اتاق اصناف به عنوان نماینده کارفرما
• نماینده کارگران ( درخصوص کارگران مشمول قانون تامین اجتماعی به انتخاب وزیر تعاون )
• یک نفر به انتخاب شورای عالی تامین اجتماعی ( هیات امنا )

اعضای هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی

1.نماینده وزیر رفاه

2.نماینده قوه قضائیه

3.نماینده شورایعالی تامین اجتماعی

4.نماینده کارفرمایان ( درخصوص شرکتها نماینده اتاق بازرگانی و در مورد اصناف نماینده اتاق اصناف )

5.نماینده سازمان تامین اجتماعی

نظریه مشورتی به شماره 642/98/7 مورخ 17/10/1399 در خصوص اعتراض و اجرای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی

سوال:

الف.اداره کار حکم به محکومیت کارفرما به پرداخت اجرت کارگر و حق بیمه به مبلغ 60 میلیون تومان صادر نموده است و اجراییه نیز صادر شده است؛ حال کارفرما به طرفیت محکوم‌له نسبت به حق بیمه مذکور دادخواست اعسار و تقسیط داده است: آیا اساساً چنین حکمی از سوی اداره کار مبنی بر محکومیت به پرداخت بیمه صحیح است؟ آیا نباید موضوع در هیات‌های حل اختلاف و تشخیص سازمان تامین اجتماعی مطرح و رسیدگی ‌می‌شد؟

پاسخ:

چنانچه رابطه کارگری و کارفرمایی ثابت باشد و کارگر هم بیمه شده باشد، با توجه به ماده 148 قانون کار مصوب 1369 و مواد 1 و 2 قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 با اصلاحات و الحاقات بعدی و نیز مقررات فصل سوم این قانون، مرجع صالح برای محاسبه و وصول حق بیمه کارگر، سازمان تأمین اجتماعی است. که برای وصول مطالبات خود بابت حق بیمه و خسارات تأخیر تأدیه آن و جریمه‌های مربوطه با توجه به ماده 50 قانون اخیر‌الذکر، از طریق مأموران اجرای آن سازمان رأساً اقدام می‌کند. در صورتی‌ که وجود رابطه کارگری و کارفرمایی مورد اختلاف باشد و کارگر هم بیمه نشده باشد، مراجع موضوع ماده 157 قانون کار مصوب 1369 یعنی هیأت‌های تشخیص و حل اختلاف برای احراز رابطه کارگری و کارفرمایی و استحقاق کارگر به برخورداری از پوشش بیمه‌ای و الزام کارفرما به بیمه نمودن کارگر، صالح به رسیدگی خواهند بود و آرای صادره از سوی هیأت‌های مذکور با توجه به ماده 166 قانون کار مصوب 1369 توسط اجرای احکام دادگستری اجرا می‌شود. توضیح آن‌‌ که رأی وحدت رویه شماره 720 مورخ 3/3/1390 هیأت‌ عمومی دیوان عالی کشور مربوط به مراجع حل اختلاف کار و صلاحیت این مراجع یا عدم صلاحیت آن‌ها در رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما در خصوص پرداخت یا عدم پرداخت حق بیمه ایام اشتغال کارگر و اجرا یا عدم اجرای تکالیف کارفرما در این خصوص نیست و صرفاً ناظر به عدم صلاحیت دادگا‌ه‌ها در رسیدگی به اختلافات کارگران و کارفرمایان در خصوص الزامات بیمه‌ای است و این امر که سازمان تأمین اجتماعی در این خصوص صالح شناخته شده است، نافی صلاحیت عام مراجع حل اختلاف کار در رسیدگی به اختلافات کارگران و کارفرمایان موضوع ماده 148 قانون کار مصوب 1369 نیست.

 ب) در فرض سؤال چنانچه کارفرما از پرداخت حق بیمه خودداری کند، سازمان تأمین اجتماعی باید مطابق مواد 40 و بعد قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 با اصلاحات و الحاقات بعدی برای وصول مبلغ حق بیمه اقدام قانونی را انجام دهد و اجرای احکام با تکلیف دیگری مواجه نیست. بنابراین، اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 و طرح دعوای اعسار در فرض استعلام منتفی است.