الزام سازنده به اخذ بیمه های توافق شده در قرارداد از شروط رایج در قراردادهای مشارکت در ساخت می باشد. در صورت عدم ایفای این تعهدات از سوی شخص سازنده، مالک می تواند بر حسب شرایط قرارداد نسبت به طرح دعوای الزام سازنده به اخذ بیمه های توافق شده در متن قرارداد یا فسخ قرارداد مشارکت در ساخت و مطالبه وجه التزام قراردادی اقدام نماید.
نحوه طرح دعوای الزام سازنده به اخذ بیمه های توافق شده در قرارداد
-
تعهد سازنده به اخذ بیمه های ساختمانی
مبنای الزام سازنده یا شخص متعهد به ایفای تعهد بر اخذ بیمه های ساختمانی توافق شده در متن قرارداد، نحوه تراضی طرفین است. براساس مقررات قانونی از جمله مصرحات اعلامی در مواد ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی،شخص متعهد ملزم به ایفای تعهد قراردادی خود می باشد.
لذا در فرضی که طرفین قرارداد در خصوص اخذ بیمه های ساختمانی لازم و شخص متعهد سکوت نموده باشند، با توجه به اینکه قرارداد قانون حاکم بر طرفین قرارداد است ،نمی توان سازنده را بر ایفای تعهد اخذ بیمه های ساختمانی ملزم نمود و مالک شخصا می بایست نسبت به اخذ بیمه های ساختمانی لازم عمل نماید.
هر چند در جهت اخذ پروانه ساختمانی،اخذ بیمه های ساختمانی خاصی از جمله بیمه تضمین کیفیت ساختمان الزامی است، ولی این الزام موجب ایجاد تعهد برای سازنده در الزام بر اخذ سایر بیمه های ساختمانی لازم جهت جبران خسارات وارده در آینده را شامل نخواهد شد.
-
طرح دادخواست حقوقی بر مبنای توافقات مندرج در قرارداد
در فرض پیش بینی تعهد سازنده به اخذ بیمه نامه های ساختمانی و ایجاد ضمانت اجراهای قانونی همچون فسخ یا انفساخ و مطالبه وجه التزام قراردادی، مالک می تواند با توجه به شرایط مندرج در قرارداد، نسبت به طرح دعوای الزام به ایفای تعهد و مطالبه خسارت قراردادی جهت الزام سازنده یا انجام مستقیم فسخ قرارداد و خروج از تعهدات قراردادی اقدام نماید.
آثار پرداخت حق بیمه توسط مالک در قرارداد مشارکت در ساخت بدون اجازه سازنده
اگر مالک بدون اذن سازنده و بدون اخذ حکم قضایی دال بر الزام سازنده به ایفای تعهد ، شخصا اقدام به پرداخت حق بیمه های قرارداد مشارکت در ساخت نماید، با توجه به قاعده اقدام نمی تواند نسبت به طرح دعوای مطالبه مبلغ حق بیمه پرداختی اقدام نماید.
انواع بیمه در قراردادهای مشارکت در ساخت (کارگاههای ساختمانی)
پروژه های ساخت و ساز دارای تنوع بیمه ای است. ولی موارد مرسوم و مبتلا به آن که غالبا توسط سازنده اخذ می گردد،بشرح اعلامی ذیل می باشد و اختصارا به تعریف هر یک خواهیم پرداخت.
-
بیمه عملیات ساختمانی (بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی در قبال اشخاص ثالث)
موضوع این بیمه نامه،جبران خسارات مالی و بدنی وارده به اشخاص ثالث ازطرف شرکت بیمه که ناشی از مسئولیت مدنی بیمه گزار در جریان عملیات ساختمانی صورت گرفته در محل اجرای پروژه با احراز مسئولیت بیمه گزار و در صورت لزوم براساس حکم مرجع قضایی می باشد.
-
بیمه مسئولیت مدنی سازندگان ابنیه در مقابل کارگران ساختمانی
موضوع این بیمه نامه جبران خسارت وارده به کارگران و کارکنان پروژه ساختمانی را پوشش می هد و شرکت های بیمه در جهت جذب بیمه گران بعضا در بیمه نامه های صادره با اخذ مبلغ مضاعف جبران خسارات مالی و جانی وارده به اشخاص ثالث را نیز بر عهده می گیرند.
-
بیمه تضمین کیفیت ساختمان (بیمه عیوب پنهان ساختمان)
بیمه تضمین کیفیت ساختمان (بیمه عیوب پنهان ساختمان) از جمله بیمه نامه های اجباری است که مجریان ساخت یا مالکین آن پس از اتمام مراحل ساخت ساختمان جهت اخذ گواهی پایان کار از شهرداری ملزم به اخذ آن هستند.که براساس این بیمه نامه به مدت ۱۰ سال خسارات و صدمات ناشی از عیوب اساسی و پنهان ساختمان که ناشی از طراحی و اجرای نادرست پروژه و استفاده از مصالح نامرغوب و…توسط شرکت بیمه با رعایت شروط بیمه نامه است پرداخت خواهد شد.
طرفین دعوی الزام سازنده به اخذ بیمه نامه های توافق شده در قرارداد
مالک ملک با سمت خواهان و سازنده بعنوان خوانده در قرارداد اعلام خواهند شد.
مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوی الزام سازنده به اخذ بیمه نامه های توافق شده در قرارداد
مالک می تواند براساس ماده ۱۳ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی،در دادگاه محل اقامت سازنده یا محل انعقاد قرارداد یا محل اجرای تعهد اقدام به طرح دعوا نماید.لازم به ذکر است،به نظر می رسد،در فرض سکوت در قرارداد،با توجه به عدم مذاکره و عدم تراضی طرفین قرارداد مشارکت نسبت به شخص متعهد، پرداخت بدهی ملک،بدهی مذکور خارج از موضوع قرارداد بوده و در فرض طرح دعوا، قانونا دادگاه محل اقامت سازنده صلاحیت محلی جهت ورود در دعوا را خواهد داشت.
در فرض وجود شرط داوری یا قرارداد مستقل داوری،دعوای مذکور با ارجاع به داوری در قرارداد مشارکت در ساخت حل و فصل خواهد شد.
نحوی اجرای رای الزام سازنده به اخذ بیمه نامه های توافق شده در قرارداد
پس از طرح دعوی الزام سازنده به بیمه نامه های توافق شده در قرارداد و صدور حکم قطعی دال بر اجابت خواسته اعلامی،مالک (محکوم له) می بایست براساس رای صادره درخواست صدور اجرائیه از دادگاه بدوی صادرکننده رای اولیه یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به خواسته را در فرض عدم وجود شرط داوری داشته است بنماید و با صدور و ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه،نامبرده می بایست ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه نسبت به اجرای حکم اقدام نماید.در غیر اینصورت با درخواست محکوم له و تشکیل پرونده اجرائی و براساس مقررات قانون اجرای احکام مدنی و قانون نحوی اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۵/۰۷/۱۳۹۷ واحد اجرای احکام با شناسایی اموال محکوم علیه و از محل فروش آن نسبت به اجرای مفاد رای اقدام می نماید.یا شخص ذی نفع می تواند براساس ماده ۲۲۲ قانون مدنی و با اخذ دستور از دادگاه نسبت به پرداخت هزینه های مربوط نسبت به اخذ بیمه های مورد قرارداد اقدام نماید و متعاقبا از طریق واحد اجرای احکام و بدون طرح دادخواست نسبت به وصول مبالغ پرداختی از متعهد اقدام نماید.